40 yıllık arkadaşım Orhan Sıkı’nın mesleği Kimya Mühendisliğidir ama ilgi alanı elektrik ve mekaniktir, 1960 yapımı pikabımı bakım yapması için geçtiğimiz günlerde ona vermiştim. Alman yapımı Dual marka pikap yaklaşık 20 yıldır hiç kullanılmamıştı . Orhan dün gelip Pikap’ ı incelediğini ve iğnesi dışında bütün parçalarının tertemiz çok iyi vaziyette olduğunu söyledi. Pikabın içini açıp çalıştırdığını ve çalışmasını seyrederken nasıl hayran kaldığını anlata anlata bitiremedi. Dile kolay yarım asırlık bir makinenin çalışmasından bahsediyoruz. Mekanik harikası makinalar iyi korunduğu zaman insan ömründen uzun çalışabiliyor. Sohbet esnasında aklıma bir de son yıllarda dünya kadar para ödediğimiz günümüzün teknolojik ürünleri geldi.

Mesela, cep telefonları , bilgisayarlar ,plazma televizyonlar , buzdolapları, çamaşır, kurutma makinaları, fırınlar vs binbir çeşit elektronik eşya. Artık bu ürünlerin başına ‘’ AKILLI ‘’ ünvanı da eklendi. Bu akıllı ürünlerin aklı, üretimi gerçekleştiren firmaların yazılımlarından geliyor. Genellikle bu yazılımları yapan merkezler, belli ülkelerin tekelinde. Bu ürünler sürekli olarak üretici firmanın gönderdiği güncellemelerin etkisi ile kontrol altında.

Ürünleri üreten firmalar ticari kurumlardır ve ana hedefleri KÂR etmektir , ve bu hedefe ulaşmak için akla hayale gelmeyecek her türlü faaliyetin içindeler. ( İnsanlığın yararına üretim yapan firmalar bu düşüncelerimin dışındadır ) Dikkat ederseniz avuç dolusu para ödediğimiz telefonlar iki yıldan sonra bir anda bozulup iş görmez hale geliyorlar . Bilgisayarlar ha keza , Plazma TV ler ve diğer teknolojik ürünler de hep kısa ömürlü. Bu ürünler bana göre aslında en güvenilmez ürünler, güncelleme adı altında ömürleri belirleniyor. Güncelleme almadıkları zaman işe yaramaz hale geliyorlar ve tamirleri yenisini almaktan daha pahalı oluyor.

Dijital ortamlar kontrolümüzün dışındaki gelişmelere ve risklere açıktır. Acımasız rekabet ortamı hacker adı altında yeni bir meslek alanının oluşmasına sebep oldu. Mesela bir marka telefon kullananlar aynı anda telefonlarını kullanamayabilirler. Akıllı cihaz ya da araç kullananların başına aynı anda benzer tehditler gelebilir. Bazen bu tehditler insan yaşamını bile tehlikeye düşürebilir. Bu akıllı ürünler sayesinde toplumsal cinnet durumları vuku bulabilir. Zira teknolojik ürünler artık stratejik silahlara dönüşebilecek potansiyele ulaşmış vaziyette. Cep telefonları bazı yazılımlarla insanı felç edebilecek silaha dönüşebilir ya da belli komutlarla bataryaları infilak ettirilebilir. Sanal alemin teröristleri komplo teorisi gibi görünen bu düşünceleri yapacak konuma gelmişlerdir. Özel yaşamın gizliliğini korumak ise artık tartışılmaz hale gelmiştir...

Dünya üzerinde yaşayan bütün insanların bir kimliği var bir de cebinde taşıdığı cep telefonu. Cep telefonları üzerinden bütün işlerimizi yürütebiliyoruz . Akıllı telefonlar vasıtası ile her yere ve her şeye ulaşabiliyoruz . İyi amaçlı kullanıldığında teknoloji yaşam konforumuzu arttıracaktır. Ama dünya üzerinde hakimiyet kuran kötü niyeti engelleyecek mekanizmalar maalesef çok zayıf.

Yazımızın konusu Duval marka pikabımız gibi mekanik harikası ürünler uzun yıllar boyunca insanlığa konfor ve mutluluk vermişti. Mesela mekanik İsveç saatleri , uzun ömürlü ve son derece güvenle kullandığımız ürünlerdi. Bugünün akıllı ürünleri ile kıyaslandığında o dönemin ürünleri akılsız mı sayılacak ? Bence o ürünler de mühendislik harikası akıl ürünleriydi ve üstünlükleri güvenli ve uzun ömürlü olmalarıydı. Hatırlayınız ; 1970 Hallywood yapımı 009 James Bond filimlerindeki kameralı kol saatleri ve kravat iğneleri şimdi ne kadar da masum kaldı.