1930 yılında, Türkiye’de kadınların siyasi haklarını kazanması için gerekli yasalar çıkarılmaya başlandı. Kadınların siyasi hayatta seçme ve seçilme hakkını elde etmesi, toplumsal hayatta gerçekleşen en önemli Atatürk Devrimleri’nden birisidir.
1930 yılından itibaren çıkarılan bir dizi yasa ile önce Belediye seçimlerine katılma, sonra köylerde muhtar olma ihtiyar meclislerine seçilme hakkı tanınan kadınların milletvekili seçme ve seçilme hakları, 5 Aralık 1934’de Anayasa ve Seçim Kanunu’nda yapılan yasa değişikliği ile tanındı.
5 Aralık 1934 tarihinde kadınlara hangi haklar tanınmıştır?
Seçme ve seçilme hakkı verilmesiyle, demokratik ülkeler seviyesinde, çağdaş bir ülke olmanın da ilk adımı atılmıştır. Sadece ekonomik alanda değil, siyasi alanda da kadınların etkin rol üstlenmesi ülkenin geleceği ve refahı için bir gereklilikti . Çünkü kadın, yaşayan bir toplumun, bir milletin en temel ögelerindendir. Türk kadını geçmiş yüzyıllardan yaşadığımız çağa kadar üzerine düşen bütün görevleri başarıyla yerine getirmiştir.
Atatürk 1925 'teki nutuklarında kadın meselesi hakkında, ‘’ bir millet yalnız erkeklerinin ilerlemesiyle yükselemez. Çünkü eğer kadın aynı ölçüde ilerleme halinde olmazsa erkeğin yükselmesi de mümkün değildir. Siyasette güçlenen kadın, ekonomik açıdan ve toplumsal alanda da güçlü kadın anlamına gelmektedir. ‘’ demiştir.
İlk Belediye Meclis Üyeliğine Seçilen Kadınlarımız.
Kadınlar siyasal haklarını ilk kez, 1930 yılındaki Belediye seçimlerinde kullandılar. Seçimler, Eylül başından Ekim’in 20’sine kadar sürdü. Şehir meclislerine girebilen kadınlar arasında İzmir seçimlerinde Cumhuriyet Halk Fırkası (CHF)’nın iki kadın adayı olan, Hasane Nalan ve Benal Nevzat Hanımlar ile, İstanbul seçimlerinde CHF adayı olan, Rana Sani Yaver (Eminönü), Seniye İsmail Hanım (Beykoz), Ayşe Remzi Hanım (Beyoğlu), Nakiye (Beyoğlu), Latife Bekir (Beyoğlu) Hanımlar vardır.
İlk Kadın Muhtarımız.
Aydın'ın Çine ilçesine bağlı Demirdere köyünde (Bugünkü Karpuzlu ilçesi) yaklaşık 500 oy alarak seçimi kazanan Gül Esin, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk kadın muhtarı oldu.
İlk Kadın Milletvekillerimiz
Türkiye'de kadınların katıldığı ilk genel seçimleri, 8 Şubat 1935 yılında yapılan TBMM 5. dönem seçimleridir. Bu seçimlerde 17 kadın milletvekili TBMM’ye girdi. 1936 yılı başında boşalan milletvekillikleri için yapılan ara seçiminde emekli öğretmen Hatice Özgenel’in Çankırı milletvekili olarak seçilmesiyle meclisteki kadın milletvekili sayısı 18’e çıktı.
İlk Kadın Bakanımız
Prof.Dr. Türkan Akyol, 1971'de Türkiye'nin ilk kadın Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı olarak göreve getirildi.
İlk Kadın Başbakanımız.
Türk ekonomist, akademisyen, siyasetçi, Prof.Dr.Tansu ÇİLLER 22. Türkiye Başbakanı oldu . Başbakanlık görevini 1993–1996 yılları arasında sürdürmüş olan Çiller, Türkiye Cumhuriyeti tarihimizdeki ilk ve tek kadın başbakanımızdır.
Yalova’nın ilk Kadın Muhtarı Meliha MANÇO’dur. Manço 1932 yılında Atatürk tarafından görevlendirilerek , Yalova Gacık Köyü muhtarı olarak görev yaptı.
Ülkemizin aydınlık geleceği, fikri hür kadınlarımız sayesinde gerçekleşecektir. Mustafa Kemal Atatürk’ün önderliğinde ülkemize kazandırılan kadınlarımıza seçme seçilme hakkı kutlu olsun
