Dünya Sağlık Örgütü ( WHO) alkolizmi “ adet ve geleneklerin ötesinde, devamlı ve aşırı bir alkol kullanma alışkanlığı “ alkolik şahsı da “alkol alma isteği ruhsal ve bedensel sağlığını, aile ve iş ilişkilerini, sosyal ve ekonomik durumu bozacak kadar fazla olan kimse” olarak tanımlar. Kişisel yorumuna belirtmem gerekirse “içkinin işine engel olduğunu değil de, işinin içmesine engel olduğunu düşünmeye başlayan kişi alkoliktir” diyebilirim.
Alkolizm bir kişilik sorunu değildir.
Alkolikler zayıf ve kötü kişiler değillerdir. Alkolizm bir beyin hastalığıdır. Alkolizm kişide elde olmayan aşırı istek ( alkole aşerme ) ve kullanımı ile karakterize, kronik, tekrarlayan ve kötüleşebilen bir hastalıktır.
Herkes alkolik olabilir.
Herhangi bir kişide tek başına hiçbir faktör alkolizme yol açmaz. Alkolizme yol açabilen faktörler şunlardır:
1. Yapısal yatkınlık (genetik faktör): Alkolik babaların oğulları en riskli gruptur.
2. Psikolojik faktörler: Depresyon, bipolar bozukluk, anksiyete bozukluğu (panik bozukluğu, takıntı hastalığı, sosyal fobi) uyku bozukluğu, dürtü kontrol bozukluğu, çekingen,utangaç kişilik gibi hastalıkları olanlar riskli gruptadır çünkü bu kişiler hastalıklarının belirtileri alkolle yatıştırmaya, azaltmaya çalışırlar
3. Sosyal faktörler: Göç edenler, ekonomik zorluklar yaşayanlar, doğal afetler yaşayanlar, ergenlik döneminde olanlar, iş kurma aşamasında olanlar, ekonomik bağımsızlığa kavuşma döneminde olanlar, en yüksek ve en düşük toplum tabaksında olanlar, kentte yaşayanlar riskli kişilerdir
Yukarıdaki ilk iki faktöre sahip olan kişiler, sosyal faktörlere maruz kaldığı zaman sorunlu içme için uygun ortam oluşmuş olur.
Alkolizm merakla başlar, bana bir şey olmazla artar, istesem bırakırımla büyür.
Genellikle gençlik dönemlerinde, merak, arkadaşa hayır diyememe, farklı olma isteği ile alkol kullanılmaya başlar. Eğer belirttiğimiz yatkınlık faktörlerine de sahipse giderek artan kullanım olur ve en sonunda bağımlılık yani alkolizm hastalığı gelişir.
Kişi alkolizme gittiğinin farkında olmaz
Bu çok kolay değildir, “bana bir şey olmaz, istesem bırakırım, şu dönemi atlatayım bırakacağım, bir zevkim bu “ gibi bahaneler sorunu ortaya koymayı geciktirir. Çoğunlukla hastalar fiziksel bir hastalık, ekonomik bir sorun, iş veya aile içi tartışmalar sonucunda ilk başvuruyu yapmaktadır.
Alkolizm pek çok fiziksel hastalığa yol açar.
Sindirim sistemi sorunları: gastrit, ülser, yemek borusu iltihabı, pankreas iltihabı, siroz
Nörolojik sorunlar: bellek sorunları, unutkanlık, dikkat dağınıklığı, geniş adımlı yürüme, denge sorunları, el-ayak uyuşma ve ağrıları
Kalp-damar sorunları: hipertansiyon, kalp kası hastalığı, kalp yetmezliği, taşikardi(kalp ritim bozukluğu)
Endokrin sorunlar: jinekomasti ( erkekte meme büyümesi), testis küçülmesi, cinsel istek azalması, sertleşme güçlüğü sayılabilir.
Alkol ciddi davranış sorunlarına yol açar
Alkol ciddi davranış sorunlarına yol açabilir. Alkollü iken kaza riski artar, denge kayıplarına bağlı düşme, yaralanmalar, kırık ve travmalar oluşur, intihar davranışı artar, adli olaylara karışma artar. Alkolik kişi günlük yaşam etkinliklerini ve sorumluluklarını yapamaz veya aksatır.
Tedavisi vardır ve ömür boyudur.
Alkolizm tedavisi 2 döneme ayrılabilir. İlk dönem yoğun alkol kullanımın bırakılmasına bağlı yoksunluk bulgularının tedavisidir. Bu dönem genellikle hastaneye yatarak tedavi gerektirir. İkinci dönem ise tekrar alkole başlamamak için aşerme ile baş etme, tekliflere hayır demeyi öğrenme, sorunlarla baş etme becerilerini geliştirme; riskli dönem-kişi-ortamları belirleyerek davranış değiştirmeyi içerir.
Alkol bağımlısının kontrollü alkol kullanma olasılığı yok denecek kadar azdır
Eğer bir kişiye alkol bağımlılığı tanısı konulduysa artık o kişinin kontrollü alkol içme olasılığı yok denecek kadar azdır. Eğer ilk kadehi içerse sorunlu içme dönemi tekrar başlayacaktır. Tedavi de hedef, alkol bağımlısı olan kişinin bir daha alkol kullanmamasıdır. Bu kolay bir süreç değildir. Bu hastaların mutlak olarak uzman yardımı alması, hasta hekim ve aile desteğin kurulması gerekir. Herkese ayık günler diliyorum.
