Yalova Üniversitesi Safran Yerleşkesi Konferans Salonu’nda gerçekleştirilen çalıştaya Türkiye’nin farklı kurum ve kuruluşlarından 61 bilim insanı katıldı. Toryumun daha az radyoaktif, barışçıl ve yeniden işlenebilir atık avantajıyla nükleer yakıt olarak kullanılabilmesiyle ilgili stratejilerin de ortaya konulacağı çalıştayın açılışı Bilim, Teknoloji ve Sanayi Bakan Yardımcısı Davut Kavranoğlu, Yalova Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Niyazi Eruslu, Toryum Ender Topraklar Platformu Başkanı Mustafa Özcan yaptı.
Amaç, toryum vizyonunu geliştirmek
Toryum Ender Topraklar Platformu'nun Türkiye'de toryum kaynaklı enerjinin 10 yıl içinde kazanılmış olması yönündeki vizyonu doğrultusunda 2013 yılı Gelişme Programı çerçevesini oluşturmayı üstlenmiş olan çalıştay, çeşitli kesimlerden gelen gönüllü ve uzmanların yurt içi "görev gücü" mahiyetiyle bir arada olacağı Yalova Üniversitesi desteğinde yapılan bir çalışma toplantısıdır. Çalıştayda oluşturulan ‘Tanıtım ve Düzenleme’, ‘Üniversite ve Araştırma’, ‘Hammadde ve Yakıt’, ‘Çalışma Düzeni ve Akışı’ grupları, 9 oturumda toryumun geleceğini mercek altına aldı.
Eruslu, Toryum için 20 yıl verdi
Çalıştayda konuşan Rektör Eruslu, “Türkiye’nin 1956’dan beri nükleer teknolojide yapmış olduğu çalışmaları taçlandırmak için Türkiye dünyada toryum rezervleri bakımından ikinci kademede ve enerji üretiminde de çok önemli adımlar atılması gereken bir dönemdeyiz. Dolayısıyla Türkiye çapında bu konuda çalışmaları toplayıp bir çalıştay düzenliyoruz. Üç oturuma ayrılacak. Bu oturumlar sonrasında varılan sonuçları ve değerleri, bir rapor halinde Enerji Bakanımıza sunacağız. Toryum, uranyum gibi nükleer teknolojide kullanılan bir yakıt maddesi. Toryumun uranyumdan farkı reaksiyon sonrasında ortaya çıkan ürünün tahrip gücünün düşük olması ve yarılanma ömrünün düşük olması. Dolayısıyla enerji bakımından daha avantajlı fakat teknolojik olarak maliyeti yüksek olduğu için şu anda üstün çalışmalar var. daha ziyade nükleer üzerine bütün çalışmalar uranyum üzerine yapılıyor ama bu konuda daha çok Çin ve Hindistan çalışıyor. Toryum üzerine çalışmalar az ama Türkiye’de toryum yüksek miktarda olduğu için teknolojik olarak ülkemize katkı yapmak istiyoruz” dedi.
“Toryuma eleştiriler maliyetle ilgili”
Toryumun nükleer yakıt olamayacağına dair eleştirilere de yanıt veren Eruslu, “Toryuma yapılan eleştiriler, şu anda nükleer yakıt olarak kullanılmasının maliyetinin yüksek olmasından kaynaklanıyor. Dolayısıyla maliyeti daha düşük olması noktasında çalışmalar yürüyor. Benim öngörüm 20 seneye kadar bu çalışmalarla istenilen seviyeye indiğinde istenilen seviyeye düşecek ve dolayısıyla da toryum tercih edilecektir. Bir diğer avantajı, uranyum teknolojisiyle kullanılan yakıtlar radyoaktif özellikleri nedeniyle çok tehlikeli. Bu atıklar da ancak toryumla beraber tekrar değerlendirilerek sönümlendirilebiliyor. Yani belirli bir zaman sonrasında uranyumdaki tehlikeli atık maddelerin atılmasının maliyeti çok yüksek olacağı için toryum kullanmak avantajlı noktaya gelecek. Bütün bunları biz Yalova Üniversitesi olarak enerji bölümünün ev sahipliğinde Türkiye’nin farklı kurumlarından bu noktada çalışmış 61 kişiyi topladık. Bunlar 3 ayrı masada 9 oturum yaparak elde edilen sonuçları rapor halinde sunacağız” dedi.
Özcan, “Bu bir başlangıçtır”
Toryum Ender Topraklar Platformu Başkanı Mustafa Özcan da, bu konudaki çalışmaların dünyada çok gizli tutulduğunu, ancak ilk toryum reaktörünün ABD’de denendiğini, Almanya ve Fransa gibi ülkelerin toryum enerjisi ile ilgili çalışmalarının var olduğunu dile getirerek, “Mevcut bilgiler değerlendirilecek, toryum konusundaki amacımız nedir, 10 yıl içerisinde Türkiye’de toryumdan nükleer enerji kazanımı ile ilgili bir faaliyete başlangıç noktasıdır. Ama bu faaliyetin hangi darboğazlardan ve hangi aşamalardan geçerek sonuçlanacağını biz sonuç bildirgesinde belirteceğiz. Amaç 10 yıl içerisinde ticari bir boyutu olabilen toryum enerjisiyle nükleer enerji üretiminin Türkiye’ye kazandırılması ve bunun yolunun araştırılması. Kamuoyu bu konuda çok bilgili değil, dünya kamuoyu da çok fazla bilgili değil” diye konuştu. Çalıştay, oturumlarla devam etti.
