Bilindiği gibi Ülkemizde 1985 yılından bu yana yürütülen Genişletilmiş Bağışıklama Programı kapsamında başarılı çalışmalar yapılmıştır. Aşılama kapsayıcılık hızları gittikçe yükselmiş, bağlı olarak aşı ile korunulabilir hastalıkların morbidite ve mortalite hızlarında belirgin düşüşler olmuştur. Ulaşılan GBP hedeflerimizin sürdürülmesi için aşılama hizmetlerinde çalışan sağlık personelinin bilgilendirilmesi, toplumun aşılama konusunda farkındalığının arttırılması çalışmalarına devam edilmesi her zaman önem taşımaktadır.
İnsan ve hayvanlarda hastalık yapma yeteneğinde olan virüs, bakteri vb. mikropların hastalık yapma etkilerinden arındırılarak ya da bazı mikropların salgıladığı zehirlerin etkisinin ortadan kaldırılarak sağlam veya risk altındaki kişilere verilmesi için geliştirilen biyolojik maddelere aşı denilmektedir. Aşı, kişileri hastalıklardan ve onun kötü sonuçlarından koruyabilmesi için sağlam ve risk altındaki kişilere uygulanmaktadır.
Herhangi bir aşının koruyucu etki gösterebilmesi için uygun yaşlarda ve uygun aralıklarda yapılması şarttır. Aşıların çocuklara hastalıklara yakalanma riskinin en yüksek olduğu dönemlerden önce yapılması gerekmektedir. Geniş araştırmalar sonucunda belirlenen Aşı Takvimine uyulması, en yüksek düzeyde koruma sağlanması açısından çok önemlidir.
Sağlık Bakanlığı bugün ülkemizde aşı ile önlenebilir hastalıklar ve bu hastalıklara bağlı ölümlerin ve sekellerin engellenmesi amacıyla Genişletilmiş Bağışıklama Programı uygulamaktadır. Bu program kapsamında, boğmaca, difteri, tetanoz, kızamık, kızamıkçık, kabakulak, verem, çocuk felci, Hepatit-A, Hepatit-B, Suçiçeği, Hemofilus influenza tip b’ye bağlı hastalıklar (menenjit gibi) ile streptokokus pnömoniya’ya bağlı invaziv pnömokokal hastalıkların (zatürre gibi) ve bu hastalıklardan kaynaklanan bebek ve çocuk ölümlerinin ve sakatlıkların engellenmesi hedeflenmektedir.
Temel amaç; doğan her bebeğin aşı takvimine uygun olarak yukarıda sayılan hastalıklara karşı bağışık kılınmasıdır. Genişletilmiş deyimi ise aşısız veya eksik aşılı bebek ve çocukların tespit edildiği anda aşılanmasının sağlanması ve bu uygulamanın ülke genelinde her yerde eşit olarak yapılması anlamını vurgulamak için kullanılmaktadır.
Genişletilmiş Bağışıklama Program (GBP) kapsamında, bilim insanlarından oluşan Bağışıklama Danışma Kurulu’nun (BDK) bilimsel desteği ve önerileri doğrultusunda yürütülmektedir. Aşı uygulamaları, aile sağlığı merkezlerinde ve hastanelerde yapılmaktadır. GBP kapsamında uygulanmakta olan tüm aşılar, Sağlık Bakanlığı kurum ve kuruluşlarında ücretsiz olarak uygulanmaktadır.
