Rus Bataryasıyla arabalı kollar, geçidin doğusunda kaldılar. 15 Eylül’de köprü tamamlanınca geçtiler.

Mudanya’ya çıkan Fransız birlikler,  bugün çekip gittiler.

Gemlik bölgesinde Kocaeli Grup Komutanlığı karşısında çarpışan Jiras Müfrezesi de, vapurlara binmek üzere Bandırma’ya gönderildiler. 

15 Eylül 1922 (Takip )

15 Eylül 1922 günü, saat 04 00 olduğu halde, bazı birlikler henüz konma yerlerine varamamışlardı. Kılavuzsuzluktan yollarını savunan birlikler çok yorulmuşlardı. Kasaba ve köyler tamamen yakılmıştı. Ağırlıkların yetişememesinden yemek pişirilememiş, demirbaş peksimetle idare olunmuştu.

18’inci Tümen Komutanı, birliklerin düzene girmesi için biraz dinlenmelerini teklif ettiyse de, Kocaeli Grup Komutanı kabul etmedi. Fakat hareket saatini biraz geciktirdi.

Sabah saat 06 00’da, Mürettep Süvari Tümeni önden intikale başladı.

Saat 07 30’da  da Kocaeli Grup Komutanı, sadece 61 nci Alayı ile Bandırma şosesinden yürüyüşe geçti.

Mürettep Süvari Tümeni,  Yenice Köyü güneyinde şiddetli düşman savunmasıyla karşılaşınca, intikâl durdu.

Geride ise, Kocaeli Grup Komutanlığı bölgesinde, bütün birlikler, 18’inci Tümen Komutanı’nın emrinde Şahinköy’de toplandılar.

18’inci Tümen Süvari Bölüğü, Piyade ucunun 1 km. ilerisinde şose boyunca ileri gönderilerek, Mürettep Süvari Tümeni’yle irtibat yapmakla görevlendirildi.

Grup Süvari  Bölüğü’ne de Dağkadı’dan Keçiler – Dedeobası – Elmalı Tepe doğrultusunda yürüyerek keşif ve grubun sağ yanının emniyete alması emredildi.

Saat 15 00’te, Kocaeli Grup Komutanı, beraberinde 18’inci Tümen Komutanı olduğu halde, Süvari Tümeni’nin Yenice Köyü  güneybatısındaki gözetleme yerlerine geldi.

Süvari Tümeni’nin Manyas Gölü- Erdek arasında ilerlemesi ve Kocaeli Grubu ile ara hattının Sığırcı- Bandırma  şosesi olması kararlaştırıldı.

Kocaeli Grup Komutanı, saat 15 15’te, birliklerini şoseden kuzeye kaydırdı. Grup Süvari Bölüğü, saat 16 30’da, Yunanlılara rastlamadan Elmalı Tepe’yi işgal etti.

Dağkadı’dan itibaren kuzeye yönelerek ; 18’inci Tümen ve Grup Karargâhı Dedeobası’nda, Mürettep Müfreze Keçiler’de gecelediler.

Bandırma şosesiyle yürüyen 61 nci Alay, akşamüzeri Yeniceköy’e vararak, köyün batısında konmaya geçti.

Kocaeli Grup Komutanı, saat 20 30’da, 16 Eylül için özetle şu emri verdi :

“ Düşman 417 rakımlı Höyük Tepe – Erikli – Eskiziraatli – Akçapınar – Sığırcı doğusu hattındadır. Şose ile Manyas Gölü arasında Mürettep Süvari Tümeni vardır. Grup yarın ( 16 Eylül ) düşmana şu şekilde taarruz edecektir :

18’inci Tümen’den bir Tabur, Süvari Bölüğü’nün tuttuğu Elmalıtepe’nin 1,5 km. batısındaki Bayram tepe’yi ortalık ağarmadan takviye edecek ve Tümen bu tepeye dayanarak bütün kuvvetiyle Bandırma doğrultusunda taarruz edecektir.

Mürettep müfreze, ortalık ağarırken Keçişer’den Dedeobası’na gelerek grup ihtiyatı olacaktır.

61’inci Alay, Mürettep Süvari Tümeni emrine verilmiştir.

Süvari Tümeni bu alayın bir taburunu topçu ile takviye ederek Debleke sırtlarına taarruz ettirecek, diğer iki taburu Yeniköy batısında ihtiyatta tutacaktır.

Süvari Tümeni, Bandırma – Edincik yolunu her ne surette olursa olsun, kesecek ve Yunanlıların bu yoldan daha batıya çekilmelerine izin vermeyecektir.

Kocaeli Grup Komutanlığı birlikleri ile Süvari Tümeni ara hattı, Karacabey – Bandırma şosesidir.(Şose gruba dahildir)

Ben, Bayram Tepe’de bulunacağım.”

Yunanlılar ise, 3 ve 10’uncu Tümenler hariç, bütün birliklerini Bandırma ve Erdek limanlarına gönderdi (52)  Bandırma’dan 15/16 Eylül 1922 gecesi bindirmeye devam edildi. Hayvanların 1/3’ü seçilerek bindirilecek, diğerleri ve arabalar, kamyon ve otomobiller imha edilecekti.

Gelelim olayların  uluslar arası arenaya yansımasına...

Türkiye’deki İngiliz İşgâl gücü Başkomutanı General Harington, İngiltere Savaş (Savunma) Bakanlığı’na 15 Eylül 1922 günü, şu kapalı tel yazısını gönderdi :

“... Yunanlılar’ın Bursa’yı boşaltmalarını izlemek için Bağlaşık Soruşturma Komisyonu’nca oraya bir subay gönderilmiştir. Bu subay, Yunan askerlerinin moralinin oldukça bozulduğunu ve her yanda, hatta Rum köylerine karşı vahşette bulunduklarını bildirdi. Rum köylerini bile ateşe veriyorlar. Öte yandan Türk komutanı Şükrü, kendi askerlerini denetim altında tutmuş ve düzeni korumuştur.”

Bursa’ya gönderilmiş olan Binbaşı H.G.Howel, 15 Eylül 1922 günü, şu gizli raporu kaleme alıyordu :

“...Mudanya’dan Bursa’ya dek uzanan  tüm yol boyunca köyler yanıyor... Bu köyleri bizzat Yunanlılar ve Rumlar yakıyor... Bana, bunu,  birlikte seyahat ettiğimiz  bir Yunan subayı söyledi.

Yunan askerleri, Fransız konsolosluluğunu da ateşe verdiler.Ancak  yangının farkına varıldı  ve çok zarar vermeden söndürüldü.

Aynı zamanda Yunanlılar, Bursa’daki köprüleri yaktılar  ve özellikle  kendi ana kiliselerinin binasını havaya uçurarak ateşe verdiler. Kilisenin  bitişiğindeki 40 kadar ev tamamen yandı.

İtalyan Konsolosu Mazzini ,bana, Yunanlılar’ın 60 yaşlı Türk kadın ve çocuğu  öldürdükleri bir Türk köyünden henüz döndüğünü, söyledi. Anlattığına göre, Yunanlılar öldürmeden önce kadınların ırzlarına geçmiş ve çoğunun memelerini kesmişler.  Bu olayları daha sonra Yüzbaşı Kocher de doğruladı. ”

Devamı Yarın