Doğan, Türkiye’nin, uzun yıllardır sporun halka yayılması stratejilerine şekil vermeye çalışırken, 2012 yılındaki 513 bin faal sporcu sayısı, milyar liraları aşan bütçesine karşın uluslararası alanda özlenilen başarıyı yakalamakta zorlandığını belirterek, “Spora harcanan parayı elde edilen madalya istatistikleriyle kıyaslayan bu araştırmanın sonucu, Olimpiyatlarda bir madalya kazanmanın maliyeti 946 milyon lirayı buldu” dedi. Başkan Doğan futbolda bile amatör sporcu başına yıllık bütçenin 122 lira gibi oldukça düşük bir tutarda gerçekleştiğini, sporun kâr ve zarar mantığına dayanan bir “gösteri endüstrisine” dönüşmesinin önüne geçilerek, halka yayılma stratejilerine ihtiyaç olduğuna dikkat çekti.
SPORCU BAŞINA 489 LİRA…
Rapora göre; Türkiye’de resmi olarak futbol dışındaki 57 federasyonda yaklaşık 2 milyon 216 bin lisanslı sporcu var ve bu sporcuların 513 bini faal olarak yarışmalara katılıyor. Yarım milyon faal sporcu için federasyonlara verilen bütçe ise 2012 yılında 252 milyon lira. Bunun 65,3 milyonu Gençlik ve Spor Bakanlığı bütçesinden, 186,4 milyonu ise Spor Toto gelirlerinden karşılanıyor. Bu bütçeyle yılda lisanslı sporcu başına 113 lira, faal sporcu başına ise 489 lira düşüyor. Raporda, federasyonların bütçeleri faal sporcu başına göre hesaplandığında branşlar arasında önemli farklar da ortaya çıktığı belirtiliyor ve 431 faal sporcunun bulunduğu Golf Federasyonu sporcu başına yıllık 13 bin liralık bütçeyle birinci sıraya yerleşiyor.
Olimpik sporlar söz konusu olduğunda, en iyi sporcu başına bütçe ise Türkiye Kano Federasyonu’nda. 620 faal kanocuya sporcu başına yıllık 9 bin 274 lira bütçe düşüyor. Rapora göre; Türkiye’nin Olimpiyatlarda madalya kazanmayı başardığı halter hariç, güreş, boks, tekvando, judo ve atletizmin bütçeleri, faal sporcu başına düşen ödenek rakamları açısından oldukça düşük seviyelerde seyrediyor. Bir tekvandocu için yıllık bütçe yalnızca 214 lira olurken, bu rakam sırasıyla boksta 480 lira, güreşte 714 lira, judoda 987 lira ve atletizmde bin 116 lira. Türkiye’nin olimpiyatlarda hiç madalya kazanamadığı binicilik, tenis, okçuluk, su topu, jimnastik ve eskrim gibi branşlarda ise faal sporcu başına bütçe, görece iyi durumda ve yıllık 3-4 bin liralara kadar çıkıyor. Tüm branşlar Türkiye ortalaması olarak bakıldığında ise faal durumdaki bir sporcu için yıllık ödenek tutarı da yalnızca 489 lira.
ÖZERK FUTBOLUN DURUMU
Raporda; yaklaşık 245 bin lisanslı sporcunun yer aldığı futbolu yöneten Türkiye Futbol Federasyonu’nun bütçesinin 220 milyon lira olduğu, devletten destek almadığı, tribün, sponsorluk gelirleriyle bir yapı işlediği belirtiliyor. Profesyonel futbolda yer alan 4 bin 431 sporcu için harcanan bütçe ise 54 milyon lira. Türkiye Futbol Federasyonu bütçesinde amatör futbolcular için sporcu başına yılda 122 lira, profesyonel futbolcular için ise sporcu başına yılda yaklaşık 12 bin lira. Bu hesapta ise kulüplerin sporcuları için yaptığı harcamalar, sponsorluk ve reklam gelirleri, transfer ücretleri, bonservis bedelleri ya da kiralama bedelleri yer almıyor.
BÜTÇEDE SPORUN PAYI VE DÜNYA UYGULAMALARI
Raporda 74 milyonu aşan Türkiye nüfusunda lisanslı sporcu sayısının 2,2 milyonda kalmasının, halkın büyük bir bölümünün spor yapmaktan uzak olduğunu gösterdiği, gençlerin sadece yüzde 5’inin aktif olarak sporla buluşabildiği tespiti yapılıyor. Türkiye’de Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü’ne konsolide bütçeden ayrılan payın yıllar itibariyle onbinde 5 ile binde 6 arasında değiştiği anımsatılarak spora ayrılan payın son üç yılda reel olarak 1 milyar liranın üzerine çıktığı belirtiliyor. “Türkiye’nin Spor Bütçesi: Madalyanın Maliyeti Yüksek” adlı raporda, sporda başarılı ülkelerin, kamu eliyle dağıtılan fonları daha çok uzmanlaşmış spor eğitimine ve halka yönelik yaygın spor aktivitelerine ayırdığı, endüstriyel sporun ise sponsorluklar, bağışlar ve sportif yatırımlara getirilen vergi indirimleriyle desteklendiği aktarılıyor.
