Yüzölçümü olarak bakıldığında Türkiye’nin en küçük ili olan Yalova, bu özelliğine karşın yüzde 60’lık orman varlığı ile Türkiye sıralamasında dördüncü sırada yer alıyor. 20 adet odunsu ağaç türünün bulunduğu ve bu özelliğiyle Türkiye’nin orman örtüsü bakımından küçük bir modeli olan Yalova, Akdeniz Model Orman Ağı’na dahil oldu.

Geçtiğimiz kasım ayında yapılan Uluslararası Model Orman Ağı Çalıştayı’na da ev sahipliği yapan Yalova, İspanya’da 2008 yılında kurulan Akdeniz Ormancılık Model Ağı ile birlikte Orman Genel Müdürlüğü’nün de bu ağa katılmasının ardından  2011 yılında Akdeniz Model Orman Ağı’na üye oldu. Yalova’nın Model Orman Ağı’na kabul edilmesi, bu süreçten sonra yapılan çalışmalar, bundan sonraki hedefler ve Yalova’nın orman varlığının daha verimli kullanılabilmesiyle ilgili projeleri, Yalova Model Ormanı Derneği Başkanı  Dr.Mehmet Özdemir ile masaya yatırdık.

N.İlçin- Sayın Özdemir, Yalova’nın da 2011 yılında dahil olduğu Akdeniz Model Orman Ağına kaç ülke bağlı ve hedefleri neler?

Dr.M.Özdemir- Akdeniz Model Orman Ağı’na şimdiye kadar 3 ülke tam üyelik kriterlerini  sağladı. Bunlar İspanya’da Urbion, Fas’da Ifrane ve Türkiye’de Yalova Model Ormanı’dır. İtalya’da  Montagna Fiorentina Model Ormanı adaylık statüsünde katılım sağladı. Diğer Akdeniz ülkeleri aday adayı statüsünde çalışmalarına devam ediyorlar.

N.İlçin- Yalova Model Orman Ağına kabul edildikten sonra ne gibi çalışmalar gerçekleştirildi, bundan sonraki projeler hakkında neler söylersiniz?

Dr.M.Özdemir- Yalova Model Ormanı’nın bir stratejik planı var. Bu planda yer alan hedefler gerçekleştirilmeye çalışılıyor. Yeni bir Model Orman olması nedeniyle araştırmaya dayalı çalışmalara öncelik sağlandı. Bunların en önemlileri odun dışı orman ürünleri ve ormana dayalı turizm çalışmalarıdır. Armutlu’da devam eden Atatürk Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü tarafından yürütülen tıbbi ve aromatik bitkilerin yöreye adaptasyonu, Kurt üzümü (Gojiberi) yetiştiriciliği vb projelerdir.  Doğal mantarcılığın geliştirilmesi ile ilgili çalışmalar devam etmektedir. Bu amaçla Doğu Marmara Kalkınma Ajansı tarafından desteklenen ormanlarda kayın mantarı aşılama,  kayın kütüklerinde  mantar yetiştirme  ve yeni bir mantar  türü olan kulacık mantarı yetiştiriciliği projeleri yine uzman Mustafa Kemal Soylu tarafından yürütülmektedir. Stratejik planda yer alan projelerin büyük bir kısmı Yalova Orman İşletme Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir. Bunların en önemlileri orman yangınları ile mücadele,  ağaçlandırma,  ormanların rehabilitasyonu,  fıstık çamı ormanları, bal ormanı kurma gibi çalışmalar vardır. 

N.İlçin- Yalova ormanlarının özelliklerini ve Türkiye ormanları içerisindeki yerini değerlendirirsek neler söyleyebilirsiniz?

Dr.M.Özdemir- Yalova ilimiz  % 59 orman alanı oranı ile önemli bir yere sahiptir.  Bilindiği gibi Yalova alan olarak en küçük ilimizdir. Ancak, bulunduğu konum  ve ormanların sahip olduğu biyolojik çeşitlilik önemini arttırmaktadır. Ormanlık alanın yanı sıra sahip olduğu sosyal, kültürel ve ekonomik değerler ülkemizde ilk Model Orman için  pilot bölge olarak seçilmesini sağladı. 

N.İlçin- Sürdürülebilir kalkınmada ormanların fonksiyonu nedir, orman köylülerinin ekonomik ve kültürel gelişimine katkıları neler?

Dr.M.Özdemir- Bilindiği gibi ormanlar yenilenebilir doğal kaynaklarımızdır. Ormanlar dinamik ve canlı varlıklardır. Sürekli bir gelişme söz konusudur.   Ormanların sağladığı faydalar geçmişte  sadece oduna odaklanırken günümüzde çok çeşitlenmiştir.  Bunların en önemlileri ormanların sağladığı odun ve odun dışı orman ürünleri olarak tabir ettiğimiz insan sağlığı için en uygun madde olan ahşap ile ormanlardan üretilen doğal gıda maddeleridir.  Diğer önem kazanan fonksiyon ise ekosistem hizmetleri olarak tabir ettiğimiz  büyük oranda ormana dayalı turizm üzerine odaklanan  fonksiyonlarıdır.  Tedavi ormancılığından ormanlarda yapılan her türlü eğlenme, dinlenme ve spor faaliyetleri bu fonksiyonların bir parçasıdır. Orman su etkileşimleri ve temiz su üretimi ormanların erozyonu önleme ve hidrolojik fonksiyonlarını oluşturmaktadır.

N.İlçin- Doğal bir zenginlik olan ormanlarımızın daha etkin, verimli ve ekonomik anlamda daha verimli kullanımı için neler yapılabilir?

Dr.M.Özdemir- Ormanlarımızın sürdürülebilirliğinin sağlanması ve sürdürülebilir faydalanma  için bütün dünyada uygulanan koruma-kullanma dengesinin sağlanması gerekir.  Yani,  dengeyi bozacak aşırı kullanımlara  ve  orman ekosistemine zarar verebilecek her türlü faaliyete dikkat etmek gerekir.  Bu da faydalanmanın planlanması ile mümkün olabilir. Yalova Model Ormanı geliştireceği sosyal projelerle bu duruma katkıda bulunabilecektir.

N.İlçin- Ormanlarımız  milli değer olarak ne anlam ifade ediyor?

Dr.M.Özdemir- Ormanlar sayı olarak saymakta zorlanacağımız faydalarını  ortak bir varlık olarak topluma sunmaktadır.  Bu özellikleri ile milli değerler olarak adlandırılırlar. 

N.İlçin- Yalova Model Ormanı’nın gündemindeki çalışmalar nelerdir?

Dr.M.Özdemir- Yalova Model Ormanı’nın iki yıllık bir geçmişi var. Bu iki yıl içinde Türkiye’de ve dünyada bir deneyim kazandı.  Bu kazanımların ışığında bütün paydaşların katkı ve katılımları ile  stratejik planının revize edilmesi ihtiyacı ortaya çıkmıştır.  Yeni bir heyecanla belirlenecek proje konuları ve gönüllü proje ekiplerinin ortaya çıkmasıyla büyük başarılara ulaşılabilecektir.

N.İlçin-Yalova halkına bir mesajınız var mı?

Dr.M.Özdemir- Yalova Model Ormanı  Derneği Yalovalılar’ın bir Sivil Toplum Kurumudur. Yalova için, Yalova Ormanları için gönüllü olan herkesi birlikte çalışmaya davet ediyorum.  Yeni yapılacak planlama çalışmalarına fikirleri ile katkı sağlamak isteyen herkesin Yalova Model Ormanı ile irtibata geçmesini, düşüncelerini  e-posta  adresi olan [email protected]  adresine  göndermeleri ve (yalovamodelormani.org.tr  )  adresinden faaliyetleri takip etmelerini bekliyoruz. Şimdiye kadar verdikleri destekten dolayı Yalova Model Ormanı adına herkese teşekkür etmek istiyorum.  

Editör: TE Bilişim