Günümüzde oyuncaklar yalnızca çocukları oyalayan birer eğlence aracı olmaktan çok daha fazlası. Psikolojik Danışman ve Yazar Kübra Karahanoğlu, oyuncakların çocukların karakter gelişiminde önemli bir rol oynadığını vurgulayarak, ebeveynlerin oyuncak seçiminde dikkatli olması gerektiğini söylüyor.
Karahanoğlu, “Oyuncak çocuğun sadece oyalandığı değil, aynı zamanda onun karakterini şekillendiren bir materyaldir,” diyerek, bu materyallerin çocukların dünyaya bakışını etkileyebileceğini belirtiyor.
Ancak piyasada yer alan bazı oyuncakların çocuklara olumsuz mesajlar verebildiğini ifade eden Karahanoğlu, özellikle şiddet içeren içeriklere karşı uyarıyor:
“Ne yazık ki kimi oyuncaklar, çocukların şiddeti oyunla normalleştirmesine yol açabiliyor. Şiddeti sıradanlaştıran bu oyuncaklar, çocukların empati kurma, problem çözme ve duygularını sağlıklı ifade etme becerilerini de zayıflatıyor.”
Oyuncak seçiminde yalnızca eğlenceli ya da popüler olmasının yeterli olmadığını vurgulayan Karahanoğlu, ebeveyn ve eğitimcilere şu soruyu sormalarını öneriyor:
“Bu oyuncak çocuğuma ne öğretiyor?” Çünkü ona göre, “Oyuncağın verdiği mesaj, çocuğun gerçek hayattaki tutumlarını da etkiler.”
Dijital Tehlike: Şiddet İçeren Oyuncak Görünümlü İçerikler
Karahanoğlu, dijital dünyada yer alan bazı oyunların da benzer bir etki yaratabileceğine dikkat çekiyor. Renkli, sevimli görünen ama içeriğinde sürekli çatışma barındıran figürlerin yanıltıcı olduğunu belirten Karahanoğlu, şu örneği veriyor:
“Bazı oyuncaklar ‘kahraman’ adı altında sürekli dövüşen figürler içeriyor ya da animasyon karakterli silahlarla şiddeti eğlenceli hale getiriyor. Ambalaj aldatıcı olabilir, bu nedenle içerik çok önemli.”
Alternatifler: Yaratıcılığı ve İş Birliğini Teşvik Eden Oyuncaklar
Uzmanlara göre oyuncak seçerken cinsiyet ya da yaş uygunluğu kadar, içerdiği mesajlar da dikkate alınmalı. Karahanoğlu, “Yaratıcılığı ve iş birliğini teşvik eden oyuncaklar çok daha sağlıklı alternatifler sunar,” diyerek önerilerini şöyle sıralıyor:
“Kitaplar, yapbozlar, sanatsal malzemeler ve yaratıcı oyun setleri çocukların gelişimi için hem güvenli hem de geliştirici seçimlerdir.”
Ebeveynlerin ve eğitimcilerin bu konuda bilinçlenmesi gerektiğini vurgulayan Karahanoğlu, oyuncakların sadece eğlence değil, aynı zamanda birer eğitim aracı olduğunu hatırlatıyor.
