Deprem kuşağında yer alan ve ülke ekonomisinde büyük pay sahibi olan İstanbul, yaklaşık 20 milyonluk nüfusu ile öne çıkıyor. Olası büyük bir depremde en az hasarla çıkabilmesi için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından “Yarısı Bizden” adı altında bir kampanya hayata geçirilmişti.
Projeye göre, depremde zarar görmesi muhtemel konut sahiplerine 875 bin Türk Lirası hibe verilecek, kalan 875 bin Türk Lirası ise kredi olarak sağlanarak toplamda 1 milyon 750 bin Türk Lirası tutarında destek sunulacaktı.
Pilot il olarak İstanbul’da uygulamaya konan bu projeden Yalova’nın da yararlanabilmesi için Yalova Belediyesi öncülüğünde ve birçok kurumun desteğiyle bir imza kampanyası başlatılmış, toplanan imzaların Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na teslim edileceği açıklanmıştı.
Aradan geçen zamanın ardından Yalova’da gerçekleştirilen kampanyanın akıbeti merak konusu olurken, geçtiğimiz Haziran ayında kampanyanın detayları üzerine gazetemize değerlendirmelerde bulunan Cumhuriyet Halk Partisi Yalova Belediye Meclis Üyesi Avukat Tarık Burak Evin’den yeni bir açıklama geldi. Avukat Evin, kampanyanın detayları ile birlikte son durumu Yalova Gazetesi ile paylaştı.
Kampanyanın Detayları Neydi?
İstanbul’da uygulanan ve Yalova’nın dahil olmak istediği “Yarısı Bizden” kampanyasının detaylarını paylaşarak açıklamalarına başlayan Evin, “1 Nisan 2023 tarihinden sonra ruhsat almış yapıları kapsıyor. İkinci şart, deprem riski taşıyan ve yapılan karot muayenesi sonucunda “riskli yapı” şerhi almış olması. Kampanya kapsamında, kat karşılığı sözleşmelerinde veya şahısların kendi yapacağı binalarda devlet desteği sağlanıyor. Konutlar için 875.000 TL hibe ve 875.000 TL kredi desteği veriliyor. İş yerleri için ise 437.500 TL hibe ve 437.500 TL kredi desteği sağlanıyor. Ayrıca taşınma desteği olarak 125.000 TL ödeniyor. Kredinin geri ödemesi, yapı ruhsatı çıktıktan 2 yıl sonra başlıyor. Hazırlık süreci de eklenince, toplamda 3 yıllık bir geri ödemesiz dönem oluşuyor. Böylece yaklaşık 1.750.000 TL değerinde destek sağlanmış oluyor. Kampanyanın avantajları oldukça yüksek. Kalan kredi 10 yıla kadar düşük faizle ödenebiliyor. İlk yıl içinde geri ödemek isteyenler ise sıfır faizle ödeme yapabiliyor. Özetle, bir daire maliyetine yakın bir paranın yarısı devlet tarafından hibe ediliyor, diğer yarısı ise kolay koşullarla kredi olarak sunuluyor. Ayrıca kredi puanına bakılmadan başvuru yapılabiliyor, herkes faydalanabiliyor” ifadelerini kullandı.
Bakanlık, Pandora’nın Kutusunun Açılmasını İstemiyor mu?
Projenin pilot il olarak İstanbul’da uygulandığını ve Yalova’nın da katılımı için ciddi girişimlerde bulunulduğunu yineleyen Avukat Evin, “Basında, profesörlerin demeçlerine göre Çınarcık Çukuru’nun kırılma riski hâlâ gündemde. Bu nedenle toplanan imzalar ve dosyalar, Çevre Şehircilik Bakanlığı’na iletildi. Henüz somut bir dönüş olmasa da çalıştay veya benzeri toplantılarla sonuç alınması hedefleniyor” dedi. Projeye Yalova’nın da dahil edilmesi noktasında İklim, Çevre, Şehircilik Bakanlığı’nın çekinceleri olduğunu açıklayan Avukat Evin, “Projeye Yalova dahil olursa, süreç ilk etapta Yalova için geçerli olacak ve diğer illere yayılma ihtimali doğacak. Bakanlık açısından ek mali yük getiren bir proje olduğu için temkinli davranılıyor. Ancak Yalova, yüzölçümü küçük ve deprem riski yüksek bir il olarak bu desteği almak için uygun konumda bulunuyor” şeklinde konuştu.
“Devlet desteği olmazsa kentsel dönüşüm çok yavaş ilerler”
Yarısı Bizden kampanyasına katılım talebine olumsuz dönüş olursa Yalova Belediyesi’nin kentsel dönüşüm için neler yapabileceği sorusunu cevaplayan Avukat Evin, “Kentsel dönüşüm, devlet desteği olmadan yerel yönetimlerle gerçekleştirilebilecek bir süreç değil. Diğer yöntemler, popülist politikalar olur. Yalova Belediyesi ise kat artışı ve mansart çatı uygulamalarıyla süreci kolaylaştırmaya çalışıyor. Bu, müteahhitleri kentsel dönüşüm alanlarına çekmek için önemli bir adım. Ancak devlet desteği sağlanmazsa, kentsel dönüşüm süreci çok yavaş ilerler. Kat artışı yapılan projelerde, yarısı devlet hibesine dayalı kampanya süreciyle ilgili işlemler mutlaka müteahhit aracılığıyla yürütülmeli. Başvuru sahipleri, süreci tek başına takip etmeye çalışırsa hak kaybı yaşayabilir. Sürecin dikkatle takip edilmesi gerekiyor; riskli yapı tespitinden taşınma işlemlerine kadar her adım titizlikle yönetilmeli. Özetle, kampanya Yalova’ya gelirse ekonomik olarak çok avantajlı bir fırsat sunacak. Vatandaşların ve müteahhitlerin işbirliğiyle sürecin başarılı şekilde yürütülmesi halinde kentsel dönüşüm çok daha hızlı ilerleyecek” dedi.
Vatandaşlar Nerelere Dikkat Etmeli?
Konuşmasının sonunda kampanya Yalova’ya gelirse vatandaşların mağdur olmaması için neler yapması gerektiğine ilişkin maddeler halinde açıklamalarda bulunan Avukat Evin;
“1) 1 Nisan 2023’ten sonra ruhsat alınmış yapılarda uygulanacak.
2) Mevcut inşaat alanının en fazla 1,5 katı kadar yeni inşaatlarda geçerli.
3) Konutlar için 875.000 TL hibe + 875.000 TL kredi, iş yerleri için 437.500 TL hibe + 437.500 TL kredi sağlanıyor.
4) Geri ödeme süresi yaklaşık 3 yıl geri ödemesiz, toplam vade 10 yıla kadar uzayabiliyor.
5) Sürecin müteahhit aracılığıyla yürütülmesi, hak kaybını önlemek açısından kritik” diyerek sözlerine son verdi.
