31 Mart 2024 tarihinde gerçekleşen Mahalli İdareler Genel Seçimleri sonrası Yalova Belediyesi’nde Mehmet Gürel dönemi başlarken, belediyeye bağlı birliklerde de yönetim değişiklikleri yaşandı.
Yalova Belediyesi, Çiftlikköy Belediyesi, Termal Belediyesi, Taşköprü Belediyesi ve Kadıköy Belediyesi’nin üyesi olduğu YASKİ’de de geçtiğimiz yılın Mayıs ayında gerçekleşen yeni döneme ait ilk toplantının ardından Cihan İsmet Yıldırım, YASKİ’nin yeni başkanı olarak görevine başlamıştı.
Yaklaşık 15 aydır yeni görevinin sorumluluğunu üstlenen Başkan Yıldırım ile bir araya gelerek YASKİ’de yaşanan gelişmeler üzerine görüşme gerçekleştirdik. YASKİ’nin sorumluluk alanları hakkında bilgi veren Başkan Yıldırım, önümüzdeki dönem hayata geçecek projelerden geçtiğimiz Mayıs ayında İklim, Şehircilik ve Çevre İl Müdürlüğü’nün YASKİ’ye kestiği para cezasına kadar birçok konuda özel açıklamalarda bulunarak Yalova kamuoyunu bilgilendirdi.
“14 yıllık süreç içerisinde ekipmanlar yaşlanmış ve işlevsiz hale gelmiş”
YASKİ tesislerinin geçmişi hakkında bilgi vererek açıklamalarına başlayan Başkan Yıldırım, “Tesisimiz 2011 yılında faaliyete geçmiş ve su almaya başlamış. 2011’den bu yana 14 yıllık bir zaman geçmiş durumda. Bizim işimiz atık su ve atık suyun ekip, ekipman ve malzemeler üzerinde çok ciddi bir yıpratıcı etkisi var. Gerçekten atık su, ekipmanlar üzerinde oldukça yıpratıcı bir etkiye sahip. Dolayısıyla geçen 14 yıl içerisinde ekipmanlarımız yaşlandı, bazıları artık işlevini tamamen yitirmiş durumda. Yenilenme yapılmamış, sadece bakım ve onarım gerçekleştirilmiş. Özellikle 2011-2019 arası dönem nispeten iyi geçmiş. Ancak sonraki 5 yıllık dönemde ciddi yatırım yapılabilecekken cepten yenilmiş. Tesisi devraldığımızda artık “pamuk ipliğine bağlı” hâlde çalışan, malzeme açısından tükenmiş bir yapı ile karşılaştık. Mikserlerin çalışmadığını, 30 mikser kapasitesinin 10’a düştüğünü gördük. Geri kalanlar ise tamamen kullanılamaz durumda. Artık tamiratla çözülemeyecek bir noktaya gelmişti. Pompalar yaşlanmış, tesisin birçok ünitesi işlevini yitirmişti. Bu nedenle biz de hemen tesis özelinde çalışmaya başladık. Belediyelerimizle istişare ettik, meclis kararı aldık ve İller Bankası’na başvuruda bulunduk. Bu noktada Yalova milletvekillerimiz Tahsin Becan ve Ahmet Büyükgümüş bize Ankara’da çok ciddi destek verdiler” ifadelerini kullandı.
“YASKİ’ye siyaset sokmuyoruz”
YASKİ’nin siyaset üstü bir kurum olarak değerlendirilmesi gerektiğine dikkat çeken Başkan Yıldırım, “Çünkü burası doğrudan insan ve çevre sağlığını ilgilendiren bir yapı. Zamanında birlik mantığıyla kurulmuş. Eğer böyle bir birlik kurulmasaydı, her belediye kendi arıtma tesisini kurup işletmek zorunda kalacaktı ki bu da kamuya çok ciddi bir maliyet demekti. Ancak ne yazık ki YASKİ'ye zamanla siyaset bulaşmış. Yönetim farklı partilerde olunca ödeme dengesizlikleri yaşanmış, ortak projeler geliştirilememiş. Biz göreve geldiğimizden beri YASKİ’ye siyaset sokmuyoruz. Beş belediye başkanımız var ve hepsi bizim için çok kıymetli. Hepsi de ellerinden gelen desteği veriyorlar. Ancak genel anlamda belediyelerin yaşadığı ciddi mali baskılar da ortada. Bu sadece Yalova Belediyesi için geçerli değil; Termal, Taşköprü, Kadıköy ve Çiftlikköy belediyeleri de aynı sıkıntıları yaşıyor. Ama YASKİ ayakta kalması gereken bir kurum. Katı atık gibi değil; atık suyu bekletemezsiniz. Anında arıtmanız ve temiz şekilde doğaya bırakmanız gerekir” şeklinde konuştu.
“Belediyelerin içinde bulunduğu mali durum sıkıntı yaratıyor”
YASKİ’nin birlik yapısı hakkında konuşan Başkan Yıldırım, “Bizim altı adet terfi merkezimiz var. Bu merkezler Taşköprü’den başlıyor ve Yalova merkezde Dere Ağzı mevkisine kadar uzanıyor. Üye belediyelerimiz; Taşköprü, Çiftlikköy, Yalova, Kadıköy ve Termal. Her biri nüfus oranına göre YASKİ’ye katkı sağlıyor. Aldığımız bu paylarla da yatırımlarımızı yapıyoruz. Göreve geldiğimiz 1–1,5 yıllık süreçte belediyelerle bir sorun yaşamadık. Herkes YASKİ’ye sahip çıkıyor. Tek sıkıntımız, belediyelerin içinde bulunduğu mali darboğaz. YASKİ olarak biz sadece ana kollektör hattından sorumluyuz. Kollektör hattı Taşköprü’den başlıyor ve Yalova merkezdeki Dere Ağzı’na kadar geliyor. Belediye sınırları içerisindeki kanalizasyon altyapıları ise belediyelerin sorumluluğunda” dedi. Olası sel ve taşkınlara karşı alınacak önemler hakkında bilgi veren Başkan Yıldırım, “Bahar aylarında yaşanan ani yağışlarda zaman zaman taşkınlar oluşuyor. Çünkü geçmişte kanalizasyon altyapıları planlanırken yağmur suyu giderleri ayrı bir sistem olarak düşünülmemiş. Yağmur suyu da kanalizasyon hattına karışıyor. Bu durum da ciddi basınca ve taşmalara yol açıyor. Belediyelere düzenli olarak yazı gönderiyoruz ve hepsi de yağmur suyu hatlarını ayırmak için çalışmalar yapıyorlar. YASKİ bu konuda sadece yönlendirici rol üstleniyor” ifadelerini kullandı.
“Bakanlığın desteği olmadan arıtma tesislerinin ayakta kalması gerçekten mümkün değil”
Geçmiş yıllarda Marmara Denizi’nde yaşanan müsilaja ilişkin konuşan ve alınan önemler hakkında açıklamalarda bulunan Başkan Yıldırım, “Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Marmara Denizi’nde yaşanan müsilaj sorununa yönelik olarak bir eylem planı ortaya koydu. 2021 yılında açıklanan bu Marmara Denizi Eylem Planı kapsamında yer alan önemli maddelerden biri de, arıtma tesislerinin ileri biyolojik arıtma tesisine dönüştürülmesi gerekliliğiydi. YASKİ kurulurken, o dönemin yöneticileri ve şehri yönetenler çok isabetli bir karar alarak bu tesisi ileri biyolojik arıtma tesisi olarak planlamış, dizayn etmiş ve hayata geçirmişler. Bu anlamda şanslıyız. Ancak Yalova’daki diğer arıtma tesisleri hâlen biyolojik arıtma tesisleri ya da paket arıtma sistemleri şeklinde faaliyet gösteriyor. Umuyorum ki ilerleyen süreçte bu tesisler de ileri biyolojik arıtma sistemlerine dönüştürülür ve hep birlikte Marmara Denizi’ni koruruz” şeklinde konuştu. Bu yılda da Marmara Denizi genelinde müsilaj oluşumuna dair bir beklentinin olduğunu hatırlatan Başkan Yıldırım, “Müsilaj belirtileri gözlendi ancak ciddi bir müsilaj oluşumu yaşanmadı. Şunu da özellikle vurgulamak istiyorum: Evsel nitelikli atık su arıtma tesislerinin Marmara Denizi'ne olan yükü oldukça hafiftir. Asıl sorun kimyasal içerikli atıklar ve bunların arıtıldığı sanayi tesislerinden, fabrikalardan kaynaklanıyor. Özellikle tersaneler bölgesinde bu konuda ciddi sıkıntılar yaşanıyor. Bu alanların denetlenmesi ve bu sorunların üzerine gidilmesi gerekiyor. 2021 yılında yayımlanan Marmara Denizi Eylem Planı kapsamında bugüne kadar ülke genelinde ve Marmara bölgesinde yalnızca çok küçük adımlar atılmış durumda. Bu süreçte bakanlıkların daha aktif rol alması, tesisleri denetlemesi ve mutlaka desteklemesi gerekiyor. Çünkü bakanlığın desteği olmadan arıtma tesislerinin ayakta kalması gerçekten mümkün değil. Eğer destek verilirse, arıtma tesisleri çok daha verimli çalışır ve çevreye hizmet eder hale gelir. Şu anda Yalova’da ileri biyolojik arıtma statüsüne sahip tek tesis YASKİ. Zaten Yalova genelinde en nitelikli arıtma tesisiyiz. Marmara genelinde de en gözde arıtma tesislerinden biri konumundayız. Planladığımız yatırımları hayata geçirdiğimizde, YASKİ Marmara Bölgesi’nde parlayan bir yıldız hâline gelecek” dedi
YASKİ Hangi Projeleri Hayata Geçirecek?
YASKİ’nin önümüzdeki dönemde hayata geçireceği proje hakkında bilgi veren Başkan Yıldırım, “Arıtılan suyun yeniden kullanımı için de projelerimiz var. Bakanlık, tesislerin kapasitesinin %10’unun geri dönüştürülmesini zorunlu tuttu. Biz bu konuda iki aşamalı bir proje başlattık. Birincisi; 4.500 metreküp kapasiteli geri kazanım projesi. İkincisi ise günlük 25.000 metreküp suyun yeniden kullanılmasına yönelik büyük çaplı bir çalışma. Bakanlık bu projeyi onayladı. Ancak bu suyu depolayamayız; kullanacak yerler bulmamız gerekiyor. Organize Sanayi Bölgesi, çiçekçilik OSB ve Garden AŞ ile görüşmeler yapıyoruz” ifadelerini kullandı. YASKİ’nin geleceğine ilişkin bir diğer proje hakkında konuşan ve bu projenin kendileri için birinci gündem maddesi olduğuna dikkat çeken Başkan Yıldırım, “Önceliğimiz tesisin yenilenmesi. Temmuz ayı belediye meclisinde Yalova Belediyesi, 18 milyon TL’lik borçlanma yetkisini Belediye Başkanımız Mehmet Gürel’e verdi. Çiftlikköy, Taşköprü ve Termal belediyelerinden de borçlanma yetkileri alındı. Kadıköy Belediyesi’nden de alınmak üzere. Tüm meclis kararları tamamlandığında İller Bankası kredi süreci tamamlanacak ve ihale aşamasına geçeceğiz. Toplamda 35 milyon TL’lik bir yatırım planımız var. Bu yatırım kapsamında: pompaların ve yedek parçalarının yenilenmesi, mikserlerin sayısının artırılması, elektrik ve skada sistemlerinin yenilenmesi, mekanik aksamların ve ekipmanların değiştirilmesi yapılacak” şeklinde konuştu.
“Denize ya da derelere arıtılmadan su bırakmamız söz konusu değil”
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü tarafından YASKİ’ye kesilen 4 Milyon Türk Lirası tutarındaki para cezasını hatırlatmamız üzerine Başkan Yıldırım, “Geçtiğimiz aylarda kamuoyuna yansıyan 4 milyon TL’lik Çevre Bakanlığı cezası ise yaşanan kısa süreli taşkından kaynaklıydı. Pompa arızası nedeniyle kısa bir süre taşkın yaşandı ve bakanlık ceza uyguladı. Ancak denize ya da derelere arıtılmadan su bırakmamız söz konusu değil. Öte yandan kamuoyunda gündem olan dere ağzındaki dere kısmında olan sorun bizden kaynaklı değil. Derenin ağzı tıkalı olduğu için su denize akamıyor. DSİ’ye durumu bildirdik ve onlar da gereken çalışmaları başlattı. Unutmamak lazım, tesislerin sürdürülebilirliği çok maliyetli. Aylık sadece 3 milyon 250 bin TL elektrik faturası ödüyoruz. Bunun üçte birini GES’ten (Güneş Enerjisi Santrali) karşılıyoruz. Bu nedenle hem belediyeler hem de biz elimizden geleni yapıyoruz. Amacımız çevreye ve insana zarar vermeden çalışan, çevreci bir YASKİ inşa etmek” dedi. Yalova Belediye Başkanı Mehmet Gürel’e desteklerinden dolayı teşekkür eden Başkan Yıldırım, önümüzdeki zamanlarda bir önemli müjde daha vereceğini açıklayarak sözlerine son verdi.
