Fazla Kromozom Hücreden Kesilip Çıkarıldı
Down sendromu, 21. kromozomun fazladan bir kopyasının DNA zincirine eklenmesiyle ortaya çıkan genetik bir durum olarak biliniyor. Bu durum, bireylerde öğrenme güçlüğü, işitme kaybı, kalp rahatsızlıkları ve çeşitli bilişsel gelişim farklılıklarına yol açıyor. Türkiye’de yaklaşık 100 bin kişinin bu sendromla yaşadığı tahmin ediliyor. Araştırma, PNAS Nexus adlı akademik dergide yayımlandı. Bilim insanları, CRISPR/Cas9 teknolojisini kullanarak fazla kromozomu laboratuvar ortamında hücreden çıkarmayı başardı. Sistemin yalnızca 21. kromozomdaki fazlalığa odaklanmasını sağlayan özel bir mekanizma geliştirildi. Bu sayede hücrenin geri kalan kısmına zarar verilmeden hedeflenen DNA parçası kesilip çıkarıldı. Genetik düzenleme sonrası hücrelerde, özellikle sinir sistemiyle ilgili genlerin daha aktif hale geldiği ve hücrelerin daha hızlı çoğaldığı gözlemlendi. Araştırmacılar, bu hücrelerin öğrenme kabiliyeti üzerindeki olumlu etkilerini de raporladı.
Aynı yöntem, Down sendromlu bireylerden alınan deri hücrelerinde de test edildi. Fazla kromozom bu hücrelerden de başarıyla çıkarıldı. Ancak araştırma henüz laboratuvar aşamasında bulunuyor. CRISPR sisteminin sağlıklı hücrelerle etkileşime girme olasılığı nedeniyle bilim insanları, düzenleme işlemini yalnızca sorunlu hücrelerle sınırlı tutacak yeni teknikler geliştirmeye çalışıyor.
