Anahtar Parti Yalova İl Başkanı Hüseyin Özdemir, Türkiye’nin tekstil ve hazır giyim endüstrisine ilişkin değerlendirmesinde, sektörün uluslararası rekabet gücünde yaşanan sert düşüşe dikkat çekti. Özdemir, “Üretim, istihdam ve ihracat rakamlarına göre ekonominin lokomotifi olan bu sektör, yüksek girdi maliyetleri, finansmana erişim güçlükleri, kur istikrarsızlığı ve sürdürülebilirlik kriterlerine uyum maliyetleri nedeniyle ivme kaybetmektedir” ifadelerini kullandı.
Hazır giyimde Balassa temelli endeks değerinin 1989–2001 dönem ortalaması 149,7 iken 2024’te 5,77’ye gerilediğini belirten Özdemir, bu tablonun uluslararası rekabet gücündeki dramatik düşüşü açık biçimde ortaya koyduğunu söyledi.
Sektörün Durumu ve Bulgular
Özdemir, yaptığı açıklamada sektörle ilgili önemli bulguları paylaştı:
- Hazır giyim sektöründe rekabet gücü endeksi keskin biçimde geriledi.
- 2023 verilerine göre Çin yaklaşık 300 milyar dolarlık ihracatla ilk sırada yer alırken, Türkiye 32 milyar dolarla 6. sırada bulunuyor.
- SGK’nın 2022 verilerine göre sektörün toplam istihdamdaki payı %6,5 düzeyinde.
- Pamukta verimli ovalara rağmen arz yetersizliği ve ithalat bağımlılığı sürüyor.
- 2018–2025 döneminde konkordato sayılarında tekstil sektörü ikinci sırada yer alıyor; özellikle deprem illerinde yoğunluk dikkat çekiyor.
“Sanayiciye ‘Sektörü Terk Et’ Noktasına Gelinmesi Kabul Edilemez”
Finansmana erişim zorlukları, yüksek girdi maliyetleri, pamukta dışa bağımlılık, kur oynaklığı, Ar-Ge eksikliği, düşük maliyetli ülkelerle rekabet, yeşil dönüşüm uyum maliyetleri ve nitelikli işgücü açığı gibi başlıkların sektörün temel sorunları arasında yer aldığını belirten Özdemir, özellikle deprem bölgelerinde yaşanan ekonomik sıkışıklığa dikkat çekti.
“Gaziantep ve Kahramanmaraş’ta konkordato yoğunluğu, işletmelerin nefesinin daraldığını gösteriyor. Sanayicilere ‘sektörü terk edin’ denilecek bir noktaya gelinmesi kabul edilemez” dedi.
Anahtar Parti’den Çözüm Önerileri
Özdemir, Anahtar Parti’nin sektöre yönelik çözüm önerilerini şu başlıklarda özetledi:
- Katma değerli ve markalı üretim: Fason bağımlılığından çıkış, özgün tasarım ve koleksiyonlar, yurt dışı mağaza ve e-ticaret desteği.
- Ar-Ge ve inovasyon: Tasarım merkezlerine selektif teşvik, üniversite-sanayi işbirliği, fuar destekleri.
- Yeşil dönüşüm: Karbon ayak izini azaltan yatırımlara düşük faizli kredi ve hibe.
- Lojistik ve tedarik: OSB süreçlerinin hızlandırılması, demiryolu-liman bağlantıları, dijitalleşme yatırımları.
- İhracat destekleri: Eximbank kapsamının genişletilmesi, KOBİ odaklı erişim kolaylığı.
- Maliyetlerin azaltılması: Yenilenebilir enerji yatırımları, yerli pamuk üretiminin artırılması, SGK ve vergi indirimleri.
- Yeni pazarlar ve dijitalleşme: Küresel pazaryerleriyle e-ihracat teşvikleri, Afrika ve Latin Amerika’ya açılım.
- Mesleki eğitim: Sektöre özel meslek liseleri, dijital ve sürdürülebilirlik odaklı eğitim.
- Koordinasyon: Ulusal Rekabetçilik Stratejisi ve paydaş platformları.
“Daha İyisi Mümkündür”
Pamuk üretiminin planlı biçimde artırılması gerektiğini ifade eden Özdemir, “Harran, Çukurova, Amik ve Aydın ovalarında üretimin planlı biçimde artırılması, makineleşme ve AB kırsal fonlarıyla verimliliğin yükseltilmesi mümkündür. ‘Daha İyisi Mümkündür’ vizyonuyla sektör yeniden küresel ölçekte rekabetçi hale gelecektir” değerlendirmesinde bulundu.
Özdemir, sözlerini “Ülkenin emeğini ve sermayesini taşıyan sanayiciyi sektörü terk etmeye zorlamak yerine; maliyetleri düşüren, yatırımı ve ihracatı artıran, nitelikli istihdamı destekleyen akılcı politikaları hızla hayata geçirmek zorundayız” çağrısıyla tamamladı.
