2025 yılının Aralık Ayına resmen girilmesinin ardından ilimizdeki birbirinden farklı kurum ve kuruluşların temsilcileri açıklamalarda bulunmaya başladı. Bu önemli isimlerden biri olan Yalova Ziraat Odası Başkanı Şaban Beşli, 2025 yılının Yalova’daki çiftçiler için nasıl geçtiğine dair gazetemize değerlendirmelerde bulundu.
Konuşmasının ilk kısmında Yalova’da yaşanan su krizini üzerine bilgiler veren Başkan Beşli, yıl boyunca yaşanan kuraklığın olumsuz etkilerinden söz etti. Türkiye genelinde yaşanan zirai don hadisesinin Yalova’ya da ciddi etkileri olduğundan bahseden Başkan Beşli, İran kivisinin Yalova piyasasına sokulmasının ardından Yalova’da üretilen kivinin fiyatlarında yaşanan düşüşe tepkisini dile getirdi.
“Su olmadan hayat olmaz”
Yalova’da yaşanan su krizinin ardından kendisinin de bulunduğu Yalova İl Su Kurulu’nun aldığı acil önlemleri hatırlatmamız üzerine alınan kararların Yalova’daki çiftçilere olan yansımaları hakkında bilgi veren Başkan Beşli, “Kuruldan sonra alınan kararlarla birlikte hepimiz hızlıca harekete geçtik. Aldığımız kararlar arasında Ortaburun Göleti de vardı. Bu göletten su kullanan çiftçilerimizin sulama günlerini yeniden düzenledik. Tüm köylere ve muhtarlara anonslar yaparak suyun çok idareli kullanılması gerektiğini ilettik. Artık son safhaya geldiğimizi, herkesin daha dikkatli olması gerektiğini özellikle vurguladık. Bu su krizi sadece Yalova’da değil, Türkiye’nin ve hatta dünyanın genelinde yaşanıyor. Su olmadan hayat olmaz. Bu nedenle üreticimize sürekli olarak suyu tasarruflu kullanmalarını, mümkünse damlama sulama yöntemine geçmelerini söylüyoruz. Ürün almak için suya ihtiyacımız var ama suyu kesinlikle boşa harcamamalıyız” şeklinde konuştu.
“Halkımızın ucuz kivi yemesine karşı değiliz ama bizim ürünümüzün de değerinde satılmasını istiyoruz”
2025 yılında Yalova’daki ürün gelişiminde ciddi sıkıntılar yaşandığını belirterek bunun temel sebeplerini dile getiren Başkan Beşli, “Bunun birinci nedeni kuraklık, ikinci nedeni ise yılın başında yaşadığımız don ve dolu afeti. Meyve üretiminde ciddi zararlar meydana geldi. Ancak maalesef kivi ve Trabzon hurması üreticileri devlet desteklerinden yararlanamadı. Bu durum Yalovalı çiftçiyi oldukça etkiledi” dedi. Yıl boyunca Yalova kamuoyunda gündeme getirdiği İran kivisi hakkında yeniden açıklamalarda bulunan Başkan Beşli, “Kivide istediğimiz seviyelerde piyasaya çıkamadık. En büyük sebeplerden biri İran kapısının açılmasıyla birlikte kalitesiz İran kivisinin ülkemize girmesi oldu. Bizim ürettiğimiz kivi ihracata gidiyor ve ülkemize döviz kazandırıyor. Ancak İran kivi pazara girdiğinde fiyatları ciddi biçimde düşürüyor. 130 lira bandındaki kivi fiyatı 70 liralara kadar indi. İmkânı olan üreticiler ürünlerini buzhanelere kaldırdı. Ancak imkânı olmayanlar mecburen düşük fiyata satmak zorunda kaldı. Biz her zaman şunu söylüyoruz: Önce biz ürünümüzü dış piyasaya satalım, sonra 12. aydan itibaren İran'dan kivi girişine izin verilsin. Halkımızın ucuz kivi yemesine karşı değiliz ama bizim ürünümüzün de değerinde satılmasını istiyoruz” ifadelerini kullandı.
“Su krizinin ardından üretimde belirgin bir düşüş yok”
Yıl boyunca meyvede yaşanan sıkıntıların sebze üretiminde de yaşandığına dikkat çeken Başkan Beşli, “Kuraklık ve su yetersizliği seralarımızı ve açık alan sebze üretimimizi etkiledi. Ancak özellikle pazı, karalahana ve semizotu konusunda İstanbul’un yüzde 25–30’unun ihtiyacını Yalova karşılıyor. Bu ürünlerde dönemsel sıkıntılar yaşasak da büyük bir kayıp olmadı. Hububat konusunda zaten Yalova’da geniş bir üretim alanımız yok. Ancak kuraklık toprak hazırlığını ve sürümünü zorlaştırdı. Toprağın havalanması gerekiyor ama buna rağmen ekimler yapıldı. Şu anda buğday çıkışları başladı” dedi ve yağışların Yalova genelini etkisi altına almasının önemini vurguladı. Yalova İl Su Kurulu’nun aldığı önlemlerin ardından Yalova’daki tarımsal üretimde olumsuz bir durum yaşanmadığının bilgisini veren Başkan Beşli, “Üretimde belirgin bir düşüş yok. Zaten bu durum Allah’ın takdiri. Yağışa ve özellikle kar yağışına ihtiyacımız var. Barajların dolması için dağlara kar yağması şart. Kış mevsiminin gereğini yapması gerekiyor. Ancak iklim kayması yaşıyoruz. Şu anda Yalova’da yağış ve soğuk olması gerekirken adeta ilkbahar havası var. Mesela fidancılar bile büyük sıkıntı yaşıyor. Meyve fidanları yaprak dökmediği için söküm yapılamıyor. Normalde soğuk hava ile bitki uykuya geçer, gözlere su gitmez, fidan sökülür ve ilkbaharda yeniden canlanır. Ama şu anda sanki mevsimler yer değiştirmiş gibi” diyerek iklim değişikliğinin olumsuz etkilerini gözler önüne serdi.
“Kivide ve hurmada üretici hem ürün kaybı yaşadı hem de birçok ağaç tamamen kurudu”
Türkiye genelini etkileyen zirai don hadisesinin ardından bakanlığın açıkladığı destek paketinden Yalova’da faydalanması gereken gruplar olduğunu ancak bu iki grubun gerekli destek alamadığından yakınan Başkan Beşli, “Asıl yararlanması gereken iki grup vardı: Kivi üreticileri ve Trabzon hurması üreticileri. Maalesef bu iki ürün grubu destek alamadı. Diğer meyve çeşitlerinde destekler verildi. Ancak kivide ve hurmada üretici hem ürün kaybı yaşadı hem de birçok ağaç tamamen kurudu ve kesilmek zorunda kaldı. Bu yüzden mağduriyet tam anlamıyla giderilemedi” şeklinde konuştu. Yalovalı çiftçiler için 2026 yılı için dileklerini paylaşan Başkan Beşli, “2026’ya bir ay kaldı. Cenab-ı Allah’tan afetsiz, bol ürünlü, bol sulu, bol kazançlı bir yıl diliyorum. Çiftçimiz olmasa üretim olmaz, üretim olmazsa yaşam olmaz. Bu nedenle hem Yalova hem Türkiye hem de dünya çiftçisine sağlıklı, bereketli bir yıl temenni ediyorum. Tüm çiftçilerimizi saygı ve hürmetle selamlıyorum” ifadelerini kullanarak konuşmasını sonlandırdı.
