GÜNAYDIN Değerli Okurlar,
Tüm insanların okuma yazma hakkından yararlanabilmesi, cehaletin ortadan kaldırılması ve halka okuryazarlığın önemini hatırlatmak için Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı (UNESCO) 17 Kasım 1965 tarihinde 8 Eylül’ ü “ Dünya Okuma Yazma Günü” olarak ilân etti.
UNESCO teşkilatı dünyadaki bütün ülkelerin örgün ve yaygın eğitim organizasyonlarıyla birlikte hareket ederek yılardır okuma yazma konusuyla ilgili mücadele veriyor.
UNESCO her yıl dünyada yetişkinlere yönelik okuryazarlık alanında yapılan çalışmalara destek verdiği gibi son yıllarda daha çok genel gruplara yönelik yapılan okuma yazma eğitimi çalışmalarından çok dezavantajlı ve savunmasız toplum kesimleri ile marjinal/sıra dışı gruplara yönelik gerçekleştirilen çalışmaları ödüllendiriyor.
Okuryazarlığın yaygınlaştırılması, okuryazarlık çalışmalarının cesaretlendirilip teşvik edilmesi amacıyla 1967'den beri her sene UNESCO Uluslararası Okuryazarlık Günü kapsamında ödüller veriliyor.
Hâlihazırda iki UNESCO Uluslararası Okuryazarlık Ödülü var. Bunlar:
UNESCO Kral Sejong Okuryazarlık Ödülü: Kore hükûmetinin desteği ile üç ödül verilir. 1989 yılında başlatılmıştır. Anadilde okuryazarlık gelişimine ağırlık verilir.
UNESCO Konfüçyüs Okuryazarlık Ödülü: Bireylerin, hükûmetlerin ve sivil toplum kuruluşlarının okuryazarlık oranını artırma çabalarını takdir etmek için UNESCO tarafından Çin hükûmetinin desteğiyle üç ödül verilir. 2005 yılında başlatılmıştır. İşlevsel okuryazarlığa, kırsal alanlardaki yetişkinleri ve okul dışı gençleri desteklemek için teknolojik ortamlardan yararlanmaya özel önem verir.
Dünyada %100 okuryazarlık oranına sahip dokuz ülke bulunmaktadır:
Andorra,
Finlandiya,
Grönland,
Lihtenştayn,
Lüksemburg,
Norveç,
Ukrayna,
Özbekistan ve Kuzey Kore…
%99,0'ın üzerinde okuryazarlık oranına sahip 37 ülke bulunmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri'nin okuryazarlık oranı %99,0'dır.
2024 verilerine göre Türkiye’ de:
2008 yılında 6 yaş ve üzeri nüfusta okuma yazma bilenlerin oranı %91,8 iken, 2023 yılında bu oran %97,6 olarak hesaplandı.
2008-2023 yılları arasında kadınlarda okuma yazma bilen oranı %86,9'dan %96,0'a, erkeklerde ise bu oran %96,7'den %99,2'ye yükseldi.
Türkiye, okuma alışkanlığında da dünyada 86. sırada yer alıyor.
KISA KISA
9 Eylül 1982: Bulgaristan (Burgaz): Bulgaristan’ ın bir ulusal bayram ve tatil gününe rastlayan 9 Eylül’de Başkonsolosluk İdari Ataşesi Bora Süelkan, saat 14 30 civarında evinin girişinde uğradığı silâhlı saldırıda şehit oldu. Cesedin yanında katilin attığı tabanca, eldiven ve üzerinde İngilizce “Türk diplomatı Ermeni despotu, Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları Grubu” yazılı bir bez bulundu. Aynı gün Atina’ daki Associated Press ile Paris’ teki AFP Genel Merkezine edilen telefonlarda cinayeti JCAG üstlendi.
8 Eylül 2004: AB Komisyonu üyesi Günther Verheugen’ in Diyarbakır’ a yaptığı ziyaret sırasında, kentte dehşet yaşandı. Diyarbakır- Şanlıurfa karayolu üzerindeki 500 Evler Polis Noktası tarandı. Yaralanan polis memuru Fatih Zorlu ve bekçi Seyithan Tekin tüm müdahalelere rağmen yaşamlarını yitirerek şehit oldular.
8 Eylül 2005: Hakkâri’ nin Çukurca ilçesi kırsalında mayına basarak önceki gün şehit düşen, 26 yaşındaki Piyade Er Ahmet Belen’ n cenazesi, Antalya’ nın Korkuteli ilçesinde yaklaşık 20 bin kişinin katıldığı törenle toprağa verildi.
8 Eylül 2010: Tunceli’ de önceki gece ( 6 Eylül gecesi) Dinar deresindeki Hidroelektrik Santralı inşaatını basıp, idari binasını ateşe vermek isteyen yasadışı örgüte üyeleri ile güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ağır yaralanan Uzman Çavuş Bilâl Gürcan, helikopterle kaldırıldığı hastanede şehit oldu.
Şehitler asıl unutulduklarında ölürler.
Bu güzel ülkemiz ve milletimiz için can vermekten kaçınmayan tüm şehit ve gazilerimizi saygı ve rahmetle anıyorum.
Gününüz aydınlık ve esenlik dolu olsun.
NE MUTLU TÜRK’ ÜM DİYENE!
