Bu doğal afetten ciddi biçimde etkilenen iller arasında yer alan Yalova’da, özellikle iç kesimlerdeki kayıpların yüzde 70’e kadar ulaştığı bildirildi. Sahil şeridinde ise bu oran yüzde 20 seviyelerinde seyretti.
Yalova Ziraat Odası Başkanı Şaban Beşli, yaşanan don olayının ardından Tarım İl ve İlçe Müdürlükleri koordinasyonunda sahada hasar tespit çalışmalarının yapıldığını ve bu çalışmaların sonuçlarının Ankara’ya iletildiğini belirtti. Beşli, bu süreç sonucunda yıllar sonra ilk kez devletin doğrudan zarar gören çiftçilere destek verme kararı aldığını vurgulayarak, "Devlet ilk defa bu dondan zarar gören çiftçilere destek vereceğini açıkladı. Bu, son 20 yılda yaşanmamış bir gelişmedir," dedi.
“Meyvede Hüsran Yaşıyoruz”
Başkan Beşli, don olayının etkilerinin en çok meyvecilikte görüldüğünü belirtti. Trabzon hurması, erik, kiraz, ceviz ve kivi gibi ürünlerde ciddi zararlar meydana geldiğini belirten Beşli, “Bu yıl pazarlarda iyi bir papaz eriği 250-350 liradan satılıyor. Kirazda ise birinci sınıf ürün neredeyse yok. Tüketiciye ulaşan ürünler çoğunlukla üçüncü, dördüncü sınıf kalitede ve fiyatlar çok yüksek,” diye konuştu.
Bu durumun hem üreticiyi hem tüketiciyi mağdur ettiğini belirten Beşli, fiyatlardaki artışa rağmen üreticinin para kazanamadığını ve asıl kazancın aracılara gittiğini söyledi: “Çiftçi hem donla zarar gördü hem de yüksek fiyatlara rağmen eline yeterli kazanç geçmedi.”
“Gençler Köylerden Gidiyor, Tarım Geriye Düşüyor”
Konuşmasında tarım sektöründeki yapısal sorunlara da değinen Şaban Beşli, 22 yıllık başkanlığı süresince köylerde genç nüfusun hızla azaldığını ve tarımın sürdürülemez hale geldiğini ifade etti. “Şu anda köylerimizde genç nüfus kalmadı. Gençler, geçim sağlayamadıkları için şehirlere göç edip fabrikalarda çalışıyor. Tarımda ilerleme olması için gençleri tekrar sahaya sürmemiz gerekiyor,” dedi.
Yüksek girdi maliyetlerinin (mazot, gübre, ilaç, tohum) üreticiyi üretimden uzaklaştırdığını vurgulayan Beşli, devletin tarımda yapısal bir dönüşüm başlatması gerektiğine dikkat çekti. “Mazotta, gübrede, ilaçta yüzde 70’e varan sübvansiyonlar uygulanmalı. Diğer ülkeler tarımda böyle destek sağlıyor. Tarım olmazsa yaşam olmaz. Kendi gıdasını üretemeyen bir ülke, dışa bağımlı kalır,” dedi.
“Yıllar Önce Ürettiğimiz Salatalık Şimdi Yetiştirilmiyor”
Beşli, Yalova’nın Kocadere ve Kazimiye gibi köylerinde yaşanan dramatik üretim kayıplarını örnek göstererek şu ifadeleri kullandı:
“Bir zamanlar Türkiye’nin en kaliteli salatalığını Kazimiye köyünde üretirdik. Her gece beş kamyon salatalık çıkardı. Bugün bir kamyonet bile ürün çıkmıyor. O köyde üreticiler borçlarından dolayı ya tarlalarını sattı ya da üretimi bıraktı.”
“Devlet Tarıma Devrim Niteliğinde Adım Atmalı”
Konuşmasının sonunda devlet yetkililerine seslenen Beşli, tarımda derin ve yapısal bir dönüşüm yapılması gerektiğini yineledi. “Savunma sanayinde, ulaştırmada gelişmeler sevindirici ama tarımda çok geride kaldık. Devlet tarımı stratejik sektör olarak ele almalı ve köylünün, üreticinin yanında olmalı. Tarımda devrim yapmazsak, çok daha büyük sıkıntılarla karşı karşıya kalırız,” dedi.
Yalova Ziraat Odası Başkanı Şaban Beşli, üreticilerin umudunun devlette olduğunu vurgulayarak sözlerini, “İnşallah doğal afetlerden uzak, bereketli, kazançlı bir yaz sezonu geçiririz,” temennisiyle tamamladı.
