Kocaeli Üniversitesi çatısı altında geçtiğimiz günlerde gerçekleşen “Rektör-Öğrenci Buluşması” ulusal çapta bir krize sebep oldu. Söz alan bir engelli bir kadın öğrencinin Üniversite Rektörü Prof. Dr. Nuh Zafer Cantürk’e okuldaki tuvaletlere ilişkin şikayetini iletmesi ve durumun düzeltilmesine dair talepte bulunmasının ardından Rektör Cantürk’ün engelliler için tuvalet yapılabilmesi için bağış alınması yönünde bir cevap vermesi ortalığı karıştırdı. Konuşmanın çok kısa sürede internete düşmesinin ardından engelli camiası ayağa kalktı.
Rektörün, engelli öğrenciye cevabı ve tavrı üzerine ülkemizin dört bir yanındaki engelli derneklerinden tepkiler gelmeye başladı. Bu kapsamda Türkiye Spastik Engelliler Federasyonu Başkanı olan ve Türkiye Sakatlar Konfederasyonu Başkan Yardımcılığı görevini üstlenen Murat Arslanhan’dan olay üzerine Konfederasyon adına bir açıklama geldi. Yalova Yeni Yaşam Engelliler Derneği çatısı altında basın açıklaması gerçekleştiren Başkan Arslanhan, Rektör Cantürk’ü yaylım ateşine tuttu ve istifaya çağırdı.
“Erişilebilirlik her şeyin başında gelir”
Geçtiğimiz gün Kocaeli Üniversitesi’nde yaşanan olayın kendilerini derinden üzdüğünü söyleyerek açıklamalarına başlayan Başkan Arslanhan, “Bizler, uzun yıllardır sivil toplum örgütleri ve engelli bireylerin aileleri olarak, gerek hükümetimizle gerek bakanlıklarla bir araya gelerek erişilebilirliği sağlamak adına çeşitli mücadeleler veriyoruz. Peki, bunu neden yapıyoruz? Çünkü engelli bireyler için erişilebilirlik her şeyin başında gelir. Eğitime erişebilmesi gerekir. Sağlığa erişebilmesi gerekir. İstihdama erişebilmesi gerekir. Bu, komplike bir yapıdır. Evden çıkacak, toplu taşımayı kullanacak, kamusal alanları kullanacak, arkadaşının evine gidecek, eğitim kurumuna ulaşacak. Kendisini geliştirebilmesi için erişilebilirlik olmazsa olmazdır. Ve bu hayat mücadelesi içinde engelli bireyler, eğitim alırken büyük zorluklar yaşıyor. Peki, bu zorluklar nelerdir? Tekerlekli sandalye kullanan bir birey için mücadele evde başlar. Ardından sokakta devam eder. Sonra istihdamda, eğitim ortamında sürer. Sosyal hayatta da ciddi sıkıntılar yaşanır. Bunların en önemlilerinden biri de eğitimdir. Eğitim bizim için vazgeçilmezdir. Eğitim varsa istihdam olur, sosyal hayat olur. Eğitim yoksa en büyük dayanaklardan biri kopmuş olur” dedi.
“Sizin zihniyetinizde ne vardı ki bu öğrenciye bu kadar sert ve dışlayıcı bir tepki verdiniz?”
Engelli bireylerin doğumundan üniversite eğitimine kadar birçok zorlukla mücadele etmek zorunda kaldığını belirten Başkan Arslanhan, “İlkokulu bitirmiş, ortaokulu bitirmiş, liseyi bitirmiş. Ki bu süreç engelli bireyler için hiç kolay değildir. Üniversiteyi kazanmış ve bir üniversiteye yerleşmiş. İşte böyle bir öğrenci, üniversitenin rektörüyle yapılan bir öğrenci buluşmasında yaşadığı bir sorunu dile getiriyor. Bu çok doğal. Ancak dile getirdiği sorun, herkesin en temel ihtiyacı olan tuvaletlerin erişilebilir olmaması. Tekerlekli sandalye kullandığı için tuvaletleri kullanamıyor ve ciddi sıkıntı yaşıyor. Bu, son derece insani bir talep. Ama aldığı cevap hepimizi derinden üzdü, vicdanları yaraladı” şeklinde konuştu ve Rektör’ün "Bağış bul, getir, yapalım." sözünü hatırlattı. Rektör Cantürk’e seslenen Başkan Arslanhan, “Şimdi ben Sayın Rektör'e Mevlânâ'nın bir sözüyle sormak istiyorum: "Dil, tencerenin kapağına benzer. Kıpırdadı mı kokusu duyulur, içinde ne piştiği anlaşılır." Sizin zihniyetinizde ne vardı ki bu öğrenciye bu kadar sert ve dışlayıcı bir tepki verdiniz? Engellileri gözünüzde ne olarak görüyordunuz? Toplumun sırtında bir yük mü sandınız ki "Bağış bulursan yaparız." dediniz? Eğer bu işler bağışla çözülecekse siz neden o göreve atandınız? Sayın Cumhurbaşkanımız, yıllardır engelli hakları konusunda liderlik yapıyor ve bu konuda yasalar çıkardı. Biz de Türkiye Sakatlar Konfederasyonu olarak bu çalışmaları destekledik. 5378 sayılı Erişilebilirlik Yasası çıkarıldı. Mevzuatlar belirlendi. Bütçeler ayrıldı. Üniversiteler için de geçerli bunlar. Sizse, pozitif ayrımcılık yapmanız gereken bir gruba, "Ben yapmıyorum, bağış bulursan olur." diyorsunuz. O halde engellilerimizin önündeki en büyük engel nedir? Yıllardır söylediğimiz şey: Zihniyet” ifadelerini kullandı.
“Şiddetle reddediyoruz”
Rektör Cantürk’e yüklenmeye devam eden Başkan Arslanhan, “Ne yazık ki bu kez karşımıza çıkan zihniyet, sokakta değil, mahallede değil, herhangi bir iş yerinde değil, minibüs durağında değil; ilim ve irfan yuvası olan üniversitenin en üstündeki kişide, rektörde çıktı. Bu zihniyet engel üretir. Bu zihniyet çözüm üretmez. Tabiri caizse, engelli bireye zulmeder. Sen, o öğrencinin tuvalete giderken yaşadığı stresi, sıkıntıyı biliyor musun ki ona "Git bağış bul." diyorsun. Biz bu rektörü şiddetle kınıyoruz. Ayrıca duyduğumuza göre YÖK, bu üniversiteye "Erişilebilir Üniversite" ödülü vermiş. Bunu da şiddetle reddediyoruz. Bu üniversiteye ödül verilemez. Erişilebilirlikle ilgili verilmiş tüm ödüllerin iptal edilmesi gerekir. Kaldı ki diyelim ki Kocaeli Üniversitesi erişilebilirlikle ilgili tüm mevzuatı yerine getirdi. Ama başında bu zihniyete sahip bir rektör varsa, o üniversite erişilebilir değildir. Çünkü en büyük engel zihindedir. Bu zihniyetle o üniversite engelsiz değil, tam tersine engelleyici bir üniversite olur. Oradaki eğitimin sağlıklı şekilde devam etmesi için bu rektörün istifa etmesi gerekir. Çünkü öğrencilere artık verecek hiçbir şeyi kalmamıştır. En kötü örneği vermiştir. Bundan daha büyük bir kötülük olamaz. Bu nedenle biz Türkiye Sakatlar Konfederasyonu olarak, hem bu eksikliklerin ivedilikle giderilmesini hem de mevcut rektörün görevinden istifa etmesini talep ediyoruz” diyerek sözlerine son verdi.
