GÜNAYDIN Değerli Okurlar,
Birinci Dünya Savaşı, 28 Temmuz 1914 tarihinde başlayıp 11 Kasım 1918 tarihinde sona eren Avrupa merkezli küresel bir savaştır. Osmanlı Devleti, 2 Ağustos 1914 tarihinde Almanya ile bir dostluk antlaşması imzaladıktan kısa bir süre sonra Almanya’ nın yanında savaşa girdi. Bu bilinen bir konu…
Bu savaşın sebebi, oluşumu ya da sonuçları değil konum. Sadece bu savaş dönemiyle ilgili dikkatimi çeken bir noktayı sizlerle paylaşacağım. Ama önce bir noktayı hatırlatmak isterim. Birinci Dünya Savaşı’ nda ilginç nokta, Almanya’ nın bu savaşta yenileceği apaçık ortaya çıktıktan sonra Osmanlı’ nın Almanya safında savaşa katılması olmuş.
Bakın İsmet İnönü, bu durumu nasıl açıklıyor:
“ Birinci Dünya Savaşı’ na biz, İttihat ve Terakki hükûmeti zamanında girmiştik. Bizim savaşa girdiğimiz zaman olan (Kasım) 1914’ te, Alman büyük askerlerinin plânlarında söyledikleri kayıtlara göre savaş, Almanya için bile yitirilmiş sayılmak gerekiyordu. … Memleket Cihan Harbi’ ne, kaybolmuş bir harbe ( Almanya’ nın yenileceği apaçık ortaya çıktıktan sonra girmiştir. Almanya için, Almanya’ nın kaybettiği bir harbe girmiştir.” (İsmet İnönü, İstiklâl Savaşı ve Lozan, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi yay, 1993)
Elbette, bu durumda şöyle bir değerlendirmenin yapılması kaçınılmaz oluyor: Almanya, Osmanlı’ yı savaşa kendi yanında sokarak cepheyi genişletmiş, bir bakıma maddî ve manevî olarak Osmanlı’ yı sömürmüş, kuvvet dengesini bilinçli bir şekilde bozarak yenilgisini 1918’ e kadar geciktirmiştir!
Şimdi gelelim asıl sözünü etmek istediğim konuya…
Konu, bir fotoğraftaki görüntü… Osmanlı Orduları Başkomutan Vekili Enver Paşa, (daha sonra adı Yavuz olan) Goeben Zırhlısı’ nda, Alman İmparatoru Kaiser II. Wilhelm ile görüşüyor. Kaiser Wilhelm’ in sağ elinde sigara var ve selâmı almadan, askerî tanımla esas duruşta selâm veren Enver Paşa’ yı dinliyor.
Koskoca Osmanlı Orduları Başkomutan Vekili’ ne yapılan bu davranış oldukça ilgi çekici ve gurur kırıcı olmalı… Hiç yakışık değil! Ama asıl ilginç olan ne biliyor musunuz? Enver Paşa’ nın göğsünde Almanya tarafından verilmiş “ Demir Salip “ yani “Demir Haç” madalyası olması… Paşa, diğer madalyalarını takmamış.
Cihad- ı Ekber, Kasım 1914’ te ilân edilmiş ve Müslümanların bir çatı altında İtilâf Devletleri’ ne karşı birleşmeleri istenmişti. Bu çağrıya uyan da oldu, uymayan da…
İstanbul’ un işgalinde camileri çoğu zaman işgal kuvvetleri içindeki sarıklı Hintliler dolduruyordu. Çanakkale Muharebeleri sırasında, karşı cephemizde çarpışanlar içinde sömürge ülkelerden gelen Müslümanlar vardı. Hatta Ankara’ ya gelen işgal güçleri içinde Müslüman Senegalli askerler de bulunuyordu. Orta Doğu ve Arabistan Yarımadası’ nda yaşananlar zaten biliniyor.
Tekrar fotoğrafa ve Demir Haç nişanına gelelim.
Özellikle dikkat ettim. O dönem, Almanya bütün Osmanlı paşalarına bu madalyayı vermiş ve onlar da bu madalyayı takmışlar.
Hatta Kaiser Wilhelm, 1917 yazında İstanbul’ a geldiğinde Osmanlı Sarayı’ ndaki törene “Mukaddes Cihat” ilân etmiş bir Halife Padişah olan V. Mehmet Reşad’ ın bile üniformasında Alman “ Demir Haç” madalyası sallanıyor. Cihad- ı Ekber’ in nasıl bir Cihad olduğunu düşündürmesi bakımından oldukça anlamlı olmalı… Cemal Paşa, Kudüs’ü gezerken bile göğsünde Demir Haç görülüyor.
(Atatürk, Cumhuriyet’ in ilânından sonra bu madalyanın takılmasını yasakladı.)
Buraya küçük bir not daha koyalım.
Osmanlı’ nın 1914 “ Cihad-ı Ekber” ilânına ”Bir Hristiyanla birleşip başka Hristiyanlara savaş açmaya Cihad denilemez” diyerek karşı çıkan Şerif Hüseyin, İngiliz Hristiyanlarla birleşip Osmanlı’ ya karşı Cihat ilân etmişti.
Bu günlük de bu kadar olsun.
Fotoğrafa dikkat! Çizmelerdeki mahmuzlar, süvariler içindir ve atın idaresinde kullanılır. Bunun dışında yürürken ses çıkardığı için kullananlar da vardır.
Bir Küçük Not: Arkadaşlarımdan soranlar var. Bilginiz olsun. Chobani, Türkiye’ den Amerika’ ya giden bir vatandaşımızın dünyaya tanıttığı bir Yunan yoğurt markasıdır. Arzu edenler Google’ a girip bakabilir. Kutu ya da kâselerin üzerinde “ Greek Yogurt” yazar.
FOTOĞRAF
Osmanlı Orduları Başkomutan Vekili Enver Paşa, (daha sonra adı Yavuz olan) Goeben Zırhlısı’ nda, Alman İmparatoru Kaiser II. Wilhelm ile görüşürken…
