SU YÖNETİMİNDE NE DURUMDAYIZ.
- - 2035 yılında 690 000 olacak nüfusumuza suyumuz yetecek mi?
- - Yağmur suyu hasadında hangi belediyemiz meclis kararı aldı?
- - Atık su tesislerinde arıtılan suyu neden değerlendirilmiyor?
- - Yalova Belediyesi’nin ekolojik mahalle projesi ne oldu?
- - Tek su kaynağımız Gökçe Barajı havzasındaki kirleticiler neden kaldırılmıyor?
Sürdürülebilir bir şehir olarak Yalova’nın sorunlarını incelerken özellikle dikkat çekmek istediğim konu sadece Yalova Merkez’den bahsetmiyoruz. Yalova İli şehirlerinin tamamından söz ediyoruz. Yalova ilinin şehirleri, kasabaları, beldeleri ve köyleri birbiriyle öylesine ilintili ki ayrı ayrı değerlendirmeye kalkmak büyük hata olur.
Yazımının ana başlıklarını yukarıda yazdım. Uzun yazılar pek okunmuyor. Girişi okuyanlar en azından yazının konuları hakkında bilgi sahibi olabilirler.
50 binlik planların 16.08.2021 tarihli onama sınırına göre 690.700 kişi olacağı öngörülen Yalova’nın 37.815.000 m3 evsel su kullanımına uygun suya ihtiyaç vardır. Bu rakama planda kişi başına günlük 150 litre su kullanımı ön görülmüştür. TÜİK rakamlarına göre ortalama 228 litre olan günlük su tüketimi Yalova için 150 litre öngörülmüştür. Neden diye sorduğumuzda Yalova’nın su kaynaklarının çok kıt oluşundandır. İşin içine birde sanayi rakamları girdiğinde durum daha sıkıntılı gözükmektedir. Yüzde altmışı ormanla kaplı ilimizde düştüğümüz durum böyledir. Türkiye ortalamasına göre hesap edilirse 690.700x228x365=57.421.800 m3 suya ihtiyacımız olduğu ortaya çıkmaktadır.
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre belediyeler tarafından içme ve kullanma suyu şebekesine çekilen kişi başı günlük ortalama su miktarı 228 litre olarak hesaplandı. Üç büyük şehirde ise çekilen kişi başı günlük ortalama su miktarının İstanbul için 190 litre, Ankara için 246 litre ve İzmir için 221 litre olduğu tespit edildi.
Biz yine de 50 binlik planlardaki rakamlar üzerinden gidelim. Kullanma suyu için gerekli olan 37.815.000 m3 suya Endüstriyel Su Kullanımı için 10.860.000 m3, Turizm Su Kullanımı için 2.715.000 m3, Tarımsal Su Kullanımı için 5.430.000 m3 eklersek 2035 yılında toplam 56.820.000 m3 suya ihtiyacımız olduğu ortaya çıkacaktır.
Günümüzde kullanılmakta olan Gökçe Barajımızın yıllık su kapasitesi 37.000.000 m3,
Armutlu Kaledere Barajı 4.300.000m3 su kapasitesine sahip halen toplamda 41.300.000 m3 içme, kullanma, sulama, turizm ve sanayi suyu kapasitemiz var.
Proje halinde olan ise Altınova Karadere Barajı 3.300.000 m3, Kınalı Barajı 9.800.000 m3, Gökçe 2’nin ise kapasitesi tam bilinmiyor. ( 6 milyon metreküp tahmin ediliyor.)
Göletleri de eklesek bile ihtiyacımız olan su miktarını tam olarak temin edemiyoruz. Aslında Sanayi, turizm ve tarımsal su ihtiyacı miktarı da tamamiyle hayali rakamlar. Miktar çok daha artabilir. Birde hesaba katmak zorunda olduğumuz kurak iklim şartları var.
BURAYA KADAR YAZDIKLARIM VE KARIŞIK HESAPLAMALARI ÖZETİ ŞUDUR; YALOVA SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR SU YÖNETİMİNE SAHİP DEĞİLDİR. DOLAYISIYLA İLİMİZDE ÖNÜMÜZDEKİ YILLARDA SIKINTILAR BİZİ BEKLİYOR OLABİLİR.
O halde neler yapılmalıdır. İşte önerilerim;
- - Proje halindeki barajlar ivedilikle yapılmalıdır.
- - Yağmur suları değerlendirilmelidir. Bunun için belediyelere büyük iş düşüyor. Kaytazdere Belediyesi yaklaşan tehlikeyi gördü. 6 Ocak 2022 tarihli Meclis toplantısında 22/8 nolu meclis kararıyla beldede yapılacak binalara yağmur suyu toplama projesi yağması zorunlu oldu. Yağmur suları bahçeye gömülecek depolarda biriktirilerek bahçe sulama işlerinde kullanılacak. Bazı bina ve işyeri sahipleri bununla da kalmadı kendiliğinden projelerine arıtma sistemi de ekleyerek yağmur suyunu arıtıp tuvaletlerde kullanmayı amaçladılar. Başkanlığını Ali Kangal’ın yaptığı Kaytazdere Belediyesi bununla da kalmadı sürdürülebilirlik adına başka projelerde üretti ve uyguluyor. Bence 2022 yılında yılın belediyesi seçilmeyi hak etti. Bu konuya tekrar döneceğim.
- -Yalova Belediyesi’nin de hakkını teslim edelim. 03.06.2018 tarihinde Vefa Salman Başkanlığında toplanan Yalova Belediye Meclisi 61 nolu kararıyla 4000 m2’den büyük parsellerde yağmur suyu toplama projesi yapılmasını ve uygulanmasını zorunlu hale getirdi. Ayrıca yeşil alana sahip kamu binalarında metrekare şartı aranmaksızın yağmur suyu deposu yapılması zorunlu hale getirildi. Uygulandı mı bilemiyorum. Uygulanmışsa yetkililer açıklama yaparsa bende yazarım.
- -Yalova Belediyesiyle ilgili bir konuyu daha hatırlatmak istiyorum. Vefa Salman tarafından 15.000 kişilik bir ekolojik mahalle yapımı projesi hazırlatılmıştı. Bu projede evler yağmur sularını toplayıp kullanacaklar. Enerjilerini kendileri üreteceklerdi. Kirazlı Köyü yakınlarında gerçekleştirilecek yerle ilgili çalışmalar belli noktaya gelmişti. Ne oldu bu projeye bilmiyorum. Başkan gidince unutuldu galiba.
- -Yalova İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi (YASKİ) günlük 50.000 m3’e yakın arıtılmış suyu denize veriyor. Oysa çok az bir masrafla yapılacak ilave tesis ile bu su sanayide, bahçelerin sulanmasında kullanılabilir. Hatta denemesi yapıldığı için biliyorum deprem gibi afetlerde zorda kalınırsa arıtılmış su işlenerek içilecek su haline bile getirilebiliyor.
- - Yazı uzadıkça uzuyor. Son olarak Gökçe Barajına su taşıyan dere üzerinde kirleticilerin varlığı bilinmesine rağmen neden tedbir alınmaz belli değil. Alabalık Çiftliği, Alabalık Restaurantı, Sudüşen Şelalesi’nin dibindeki restaurant, çay bahçesi piknik alanları pislikleri nereye gidiyor dersiniz. Birde Harmankaya Tabiat Parkı’na yapılacak olan projesi tastiklenmiş bungolavlar var. Bu tesisler ister Yalova İl sınırında olsun isterse Bursa il sınırında. Neticede bizim barajımızı kirletmiyor mu?
Sürdürülebilir şehrin olmazsa olmazı olan sürdürülebilir su yönetimi konusunu deştikçe karşımıza daha neler çıkar neler. Zamanı gelince onlara da değineceğim.
İyi haftalar diliyorum.
Haftaya katı atık. Sıfır atık konusuna değinmek istiyorum.
Esen kalın.
(Katkıları için sayın Özlem AKMAN SAKA’ya teşekkürler.
Sürdürülebilir Su Yönetimi ve Suyun Yeniden Kullanımında Yöntemler ve Yaklaşımlar Yüksek Lisans Teziyle ve açılamalarıyla bana çok büyük katkı sağladı.)
