GÜNAYDIN Değerli Okurlar,
Yeni bir yıla girdik. 2022 yılının ve gelecekteki tüm yılların sağlık, mutluluk, huzur ve başarılarla dolu geçmesini dilerim.
Kâğıt, kültürel ve sanayi alanındaki yeri ile insanlığın en önemli ihtiyaç maddelerinden biridir. Bugün, kısaca kâğıdın neden ve nasıl elde edildiğinden söz edeceğim. Son derece teknik bir konuyu sade bir şekilde ele almak gerekiyor.
1 ton kâğıdın 2400 kg. odundan yapıldığını, 2400 kg. odun elde etmek için ise 17 yetişkin çam ağacının kesilmesi gerektiğini biliyor muydunuz?
Ayrıca 1 ton kâğıt üretmek için 440 ton su ve 7600 kwh elektrik enerjisi kullanıldığını da bir yana not edelim.
Kâğıdın ilk bulunduğu dönemlerde papirüs, hayvan derisi, bambu örgüsü ve ipek yaprakları kullanılıyordu. Çinliler M.S. 105’ te dut ağacı ve öbür soymuk elyafının yanı sıra balık ağları, eski paçavralar ve kenevir atıklarından yararlanarak kâğıt yapraklar üretmeyi başardılar. Kâğıt ve üretim teknikleri giderek tüm dünyaya yayılmaya başladı. Bu ilk dönemde kâğıt hamuru keten ve pamuk paçavralarından hazırlanıyordu. Bu teknik XVIII. yüzyıla kadar fazlaca değişmeden kaldı. Bu yüzyılda kâğıda ihtiyacın artmasıyla hammadde sıkıntısı çekilir oldu ve daha bol bulunan bir hammaddenin kullanılacağı yeni bir teknik aranmaya başladı. Bu amaçla önce ağaç liflerinin mekanik yolla gövdeden ayrılması yöntemi geliştirildi. Ardından ağacın çeşitli kimyasal çözeltilerle işlenerek, ağaçtaki odunözünün (lignin) ve öteki bileşenlerin ayrılması ve geriye yalnızca liflerin bırakılması tekniği uygulanır oldu.
Günümüzde modern anlamda kâğıt ve karton üretiminde ham madde olarak kullanılan malzemeler şunlardır:
Ağaç ( çam, köknar, ladin gibi iğne yapraklı ve uzun elyaflı, kayın, kavak, okaliptüs gibi geniş yapraklı ve kısa elyaflı ağaçlar);
Keten, kendir, jüt ve pamuktan yapılmış eski ve artık paçavra, çuval ve ipler;
Sentetik elyaflar;
Yıllık bitkiler (keten, kendir, jüt, pamuk (linter) gibi uzun elyaflı ve saman, kamış gibi kısa elyaflı yıllık bitkiler);
Atık kâğıtlar – kartonlar…
Günümüzde en yaygın kullanılan elyaf kaynağı, ormanlardan kesilen ağaç tomruklarıdır. II. Dünya Savaşı’ ndan sonra, kereste fabrikalarının odun talaşı gibi atıkları da hammadde olarak kullanılmaya başladı.
Selüloz elyafı bitki saplarının başlıca bileşeni olduğundan, çok sayıda bitki kâğıt üretiminde hammadde olabiliyor.
Dünyanın ormanca fakir olan bölgelerinde, kâğıt üretimi önemli ölçüde yıllık bitkilere ve tarımsal ürünlere dayanır. Örneğin, çoğu ülkede samandan yararlanılır. Bazı Güney Amerika ülkelerinde ve Ortadoğu’ da başlıca kâğıt hammaddesi şekerkamışı küspesidir. Akdeniz çevresinde özellikle İspanya’ nın güney ve Afrika’ nın kuzey bölgelerinde yetişen çöl bitkisi olan alfa otu, odunsu olmayan bitkilerin çoğundan daha fazla selüloz içerdiğinden ve bütün liflerinin boyu ile biçimi aynı olduğundan, ayrıca kâğıt makinesinde suyunu serbestçe bıraktığından kâğıt yapımı için uygun bir maddedir. Asya’ nın güneydoğusunda bolca yetişen bambu bitkileri de Hindistan’ da, Tayland’ da, Filipinler’ de ve Çin’ de kâğıt üretiminde yaygın olarak kullanılır.
Bu satırları yazmamın nedeni,” kâğıt ihtiyacımızı neden kendimiz karşılamıyoruz?” sorusuna yanıt bulamamamdır.
Gelecek yazım: “Kâğıt Üretimi ve Atık Kâğıtlardan Yararlanma”, olacak.
***
ATATÜRK Diyor ki:
“ Türk milletindenim diyen bir insan, her şeyden evvel ve mutlaka Türkçe konuşmalıdır.”
Günüz aydınlık ve esenlik dolu olsun.
NE MUTLU TÜRK’ ÜM DİYENE!
